menu_open Columnists
Üstün Dökmen

Üstün Dökmen

Cumhuriyet

We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Gösteriş merakı

Psikolojik açıdan iyi oluş hali kişinin kendisini bedensel, zihinsel ve duygusal açıdan dengede ve rahat hissetmesi demektir. Ancak iyi oluş...

30.11.2025 20

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Ezilmişin itaati

İnsan davranışlarını açıklayabilmek için sosyal psikolojide pek çok kuram ortaya atılmıştır. Bu kuramların sayısını artırmak...

23.11.2025 30

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

LÖSEV’li babalar

Bilim insanları arasında ve toplumda genel kanı erkeklerin empatik becerilerinin kadınlara oranla daha düşük olduğu ve erkeklerin çeşitli...

16.11.2025 50

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Gözümüzden gönlümüze aktı

Yarın yine 10 Kasım. Her 10 Kasım, bir açıdan onu bizden biraz daha uzaklaştırıyor ama bir açıdan da onu bize daha çok yaklaştırıyor....

09.11.2025 40

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Babaların rolü

Genel kanı, çocukların fiziksel, sosyal ve psikolojik gelişimlerinde annenin daha etkin olduğu yolundadır. Bu kanı gerek toplumda gerekse...

02.11.2025 30

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Sanatın ve sporun koruyucu etkisi

Barış Çocuk Orkestrası muhteşem bir sosyal sorumluluk projesidir; geçen yıl söz etmiştim. Kısa süre önce TRT Belgesel’de sporla ilgili...

26.10.2025 30

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Korku, ceza, onur

Hayvanlar klasik şartlama yoluyla korkmayı öğrenirler, fobi edinebilirler. Örneğin bir hayvan mavi bir nesneyle oynarken uzakta kuvvetli bir...

19.10.2025 30

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Cüzdan ve vicdan

Çevrenizdeki yüzlerce kişiye “Cüzdan mı önemli vicdan mı önemli?” diye sorsanız, büyük çoğunluğu, belki de hepsi vicdanın daha...

12.10.2025 40

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Don Kişot anne babalar ve siyasiler

Geçen hafta helikopter anne babalardan, helikopter yöneticilerden söz etmiştim. Şimdi Don Kişot anne babalardan ve Don Kişot siyasetçilerden...

05.10.2025 30

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Helikopter anne babalar ve yöneticiler

Batı’da bir çocuk bir gün annesine “Başımda dönen bir helikopter gibisin” demişti. Çocuğun bu metaforu psikologların, eğitimcilerin...

28.09.2025 30

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Kazan, kazan, kazandır

Kapitalist düzen içinde Batı kültüründe ortaya atılan kazan-kazan mantığının değerli, işlevsel ve ahlaki olduğuna inanılır....

21.09.2025 30

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Kanunlar kimin için?

İnsan elinden çıkan maddi olan ve olmayan tüm kültür ürünlerinin belirli amaçları vardır. Tüm eşyalar, kanunlar, gelenekler belirli...

14.09.2025 20

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Hüseyin Gürtunca

1970’li yıllarda Ankara’da Cumhuriyet Lisesi’nde okudum. Edebiyat öğretmenlerimizden birisi de Hüseyin Gürtunca’ydi. Okulumuzun edebiyat...

07.09.2025 30

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Bilgi denizinde susuzluk

Bir kayıkla uzun süre denizde kaldığınızda eğer yanınızda içme suyu yoksa susuzluk çekersiniz. Buna benzer şekilde çok yoğun biçimde...

24.08.2025 30

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Dünyanın en büyük yanılgısı

Sosyal psikolojideki görüşlerden birisine göre insanlar bu dünyada ilahi adalet bulunduğuna inanırlar.  Bu düşünme şekline “Adil dünya...

12.08.2025 20

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Halo etkisi

Bazen yalnızca bir görüntü, bir söz, bir an tüm algımızı şekillendirir. Peki neden bazı siyasetçileri gözümüzde büyütür, bazı...

10.08.2025 30

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Zorbalık ve ahlak

Hayvanların davranışlarına bakarak onlara birtakım insani özellikler atfederiz. Örneğin bazı hayvanların sevecen, bazılarının sadık,...

27.07.2025 40

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Zekâ mı çalışkanlık mı?

Çocuklarımızı nasıl övmeliyiz? Zekâlarıyla mı yoksa çalışkanlıklarıyla mı? Bugüne kadar toplum her ikisiyle de övündü ancak galiba...

20.07.2025 30

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Karşımızdakini oluşturmak

Günlük yaşamda çocuklarımıza ve çevremizdeki yetişkinlere birtakım sıfatlar yöneltiriz, bunların önemli bir kısmı damgalama, yaftalama...

13.07.2025 30

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Yapay zekâ

1959 yılında Erzurum’da Atatürk Üniversitesi’nde Ord. Prof. Dr. Cahit Arf “Makine Düşünebilir mi ve Nasıl Düşünebilir?” başlıklı...

06.07.2025 40

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Frekansı yakalamak

Yazının başlığına bakarak rezonans kanunu türünden bir sahte bilimden, temelsiz bir varsayımdan söz edeceğimi düşünmeyiniz. Bu başlık...

29.06.2025 30

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Depremle ilgili espri

On binlerce kişinin feryatlar ederek öldüğü bir depremle ilgili espri yapabilir misiniz? Cevabınız muhtemelen “Hayır” olacaktır....

22.06.2025 40

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Ana babalık tarzları

 Ana babaların çocuklarıyla olan etkileşimleri çeşitli şekillerde sınıflanabilir. Örneğin bağımlı kılıcı tarz veya özgürlük...

15.06.2025 20

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Kadızade: Bilimde laiklik

Bazıları çok zor şartlar altında eğitim alırlar, okurlar bazıları ise rahatlıkla okuyacak imkânları varken okumak istemezler. Bu önemli...

08.06.2025 20

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Halk düşmanı nasıl olunur?

Ünlü tiyatro yazarı İbsen’in eserlerinden birisi “Bir Halk Düşmanı” ismini taşıyor. Bu tiyatroyu izlememiş, eseri de okumamış...

01.06.2025 50

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Güven duyma ihtiyacı

Tüm canlılar güvende olmaya ihtiyaç duyarlar. Ancak bu ihtiyaç insanlar için çok daha önemlidir. Çünkü insan ileride başına...

25.05.2025 20

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Büyü dükkânı, kadın ve sigara

Sosyometri kapsamındaki psikodrama spontane tiyatro yoluyla tedaviyi ve geliştirmeyi amaçlar. Psikodramadaki ısınma tekniklerinden bir tanesi ise...

18.05.2025 40

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

‘Seni Kim Seçti?’

“Palandöken” isimli romanımda yazdığım ancak başka bir yerde paylaşmadığım bir anımı anlatmak istiyorum sizlere. 1967 yılında...

11.05.2025 20

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Cellat mezarlığı

Cumhuriyet gazetesinin Pazar eki toplumdaki sanat ve kültür zenginliğini çarpıcı şekilde ortaya koyan, aynı zamanda doğanın nabzını tutan...

04.05.2025 30

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Tahta çanağa farklı bir bakış

Eski Türk kağanları, hakanları ziyafet verdiklerinde konuklarının önüne altın çanak ve kaşık koyarlarmış, kendileri ise tahta çanak ve...

27.04.2025 30

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Çocuk Bayramı ve Ülkü

Bir 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nı daha kutlayacağız. Bu yazıda çocuklardan, çocukların değerinden, dünyada...

20.04.2025 40

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Altın ve tahta çanaklar

Tarihi kaynaklarda belirtilen, yanı sıra efsaneleşen eski bir Türk geleneği vardır. Buna göre Türk kağanları, hakanları misafirlerine...

13.04.2025 20

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Türk Dünyası Müzik Topluluğu

İnsanları birleştirme, ortak duygular oluşturma açısından bence en etkili sanat dalı müziktir. Müzik coşku yaratır. Aynı müziğe el...

06.04.2025 20

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Yücelciler

27 Şubat 2025’te Ankara’da Çayyolu’nda Çankaya Belediyesi “Yücelciler” isimli bir park açtı. Törende çok güzel konuşmalar...

30.03.2025 30

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Müsaadenizle

Bu yazının başlığı aslında “Sevgili anne-babalar müsaadenizle” veya “Sevgili anne babalar izninizle” olacaktı, kısa olsun diye...

23.03.2025 10

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Düşünme becerisi

Çocukluğumda bazı babaların oğullarıyla şöyle övündüklerini duyardım: “Benim oğlan çok zeki, sınıfta öğretmeni bir dinler, bir...

16.03.2025 40

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Aile yeri kimin için var?

Kadın haklarıyla ilgisizmiş gibi gözüken pek çok konu aslında kadına saygı konusuyla bağlantılıdır. Örneğin ülkemizde çok sayıda...

09.03.2025 10

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

İlk yaşların önemi

İnsanın yaşamında şüphesiz ki bütün yaşlar önemlidir. Bir yaş da önemlidir, beş yaş da, 20 yaş da, 40, 60 yaş da önemlidir. Ancak...

02.03.2025 20

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Nineler ve dedeler

Nineler ve dedeler torunalrını şımartıyor olabilirler. Ancak onların torunlarıyla ilişkilerinin birçok olumlu getirisi de vardır. Kuaşklar...

23.02.2025 40

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Muzafer Sherif ve grup kuralları

Muzafer Sherif’in adı başlangıçta Muzaffer Şerif’ti. Yazının başlığına bakan onun bir yabancı olduğunu veya ülkesine sırt çevirip...

16.02.2025 20

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Cin Ali ve Köy Enstitüleri

Çocukların okuma yazmayı en kolay ve eğlenceli biçimde öğrenmesini amaçlayan Cin Ali serileri Cumhuriyet Devrimleriyle ortaya çıkan eğitim...

09.02.2025 30

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Felaketten ders almamak

Felaketlerden, sorunlardan ders ala ala teknik terimle geribildirim (feedback) ala ala dünya medeniyeti bugünkü düzeyine ulaşmıştır. Alınan...

02.02.2025 20

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Kırmızı pazartesi: Görünen köy

İnsanlar ve toplumlar yanı başlarında olan tehlikeleri bilmelerine karşın önlem almazlarsa başlarına gelen felaketlerden sonra “Acaba...

26.01.2025 30

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Bezdiriyle başa çıkma yolları

Sporda bir maç yalnızca sahada değil önemli ölçüde maç öncesi antrenmanlarda kazanılır. Benzeri şekilde bezdiride de kişi bezdiri öncesi...

19.01.2025 40

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Sinsi saldırı: Bezdiri (mobbing)

İnsan yürümeye, konuşmaya, düşünmeye başladıktan az sonra üretmeye, kendini geliştirmeye ve ne yazık ki doğaya ve hemcinslerine...

12.01.2025 20

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

İletişim atmosferi

Evlerdeki, işyerlerindeki ve ülke çapındaki iletişimleri farklı ölçütlere dayanarak sınıflayabiliriz. Örneğin baskıcı, bağımlı...

05.01.2025 5

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Yeni yılda boyutsallık

Geçen yılbaşında da boyutsallık kavramından söz etmiştim, bakalım bir yıl içinde değerli okuyucularımın boyutsallıkla ilgili düşünce...

29.12.2024 7

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Savaşta yılmazlık

Pek çok stres kaynağı var; pandemiler, bireysel hastalıklar, kazalar, doğal afetler, savaşlara yakın bir bölgede veya savaşın içinde yaşamak,...

22.12.2024 7

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Evrimi reddetme acizliği

İki yıl önce Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi evrimin olmadığını -kendince- ispatlayan bir sempozyum düzenlemişti. Şimdi de Üsküdar Üniversitesi evrim...

15.12.2024 20

Cumhuriyet

Üstün Dökmen

Resimde duygularımızı görmek

Bir resmi ya da heykeli izleyen kişilere bu eserle ilgili olarak ne düşündükleri, ne hissettikleri sorulduğunda, genelde “Güzel, fena değil,...

08.12.2024 10

Cumhuriyet

Üstün Dökmen