menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Halk düşmanı nasıl olunur?

29 28
01.06.2025

Ünlü tiyatro yazarı İbsen’in eserlerinden birisi “Bir Halk Düşmanı” ismini taşıyor. Bu tiyatroyu izlememiş, eseri de okumamış kişilere, “Bu başlık size neyi çağrıştırıyor” diye sorduğumda ne cevap verirler? Doğru veya yanlış muhtemelen bir toplum düşmanı, bir anarşist, bir terörist gelecektir akıllarına. Ancak eserde kastedilen bunlardan farklı bir şey. Eser özetle şöyle:

Norveç’te yoksul sayılabilecek bir kasabada kaplıca kurulmuştur. Kaplıcanın doktoru kaplıca suyunu tahlile gönderir. Tahlil sonucu iç karartıcıdır. Su bakteri doludur, içilmesi mümkün değildir, yıkanılması bile sakıncalıdır. Anlaşıldığı kadarıyla birçok noktada kaplıcanın suyuna lağım suyu karışmaktadır, suyun arındırılması çok pahalı bir olaydır.

Bu bilgiyi alan kaplıca doktoru hemen gazeteye vermek için bir makale yazar, çevresine de olayın vahametini anlatır. Olayı duyan herkes doktoru destekler. Kasabanın tek gazetesi tamamen doktorun arkasındadır. Kasabadaki sivil toplum örgütleri doktorun arkasındadır. Ancak kasabanın en büyük mülki amiri olan vali (seçilmiş bir görevli) doktora cephe alır. Çünkü yeni yapılan kaplıca kasabaya büyük bir ekonomik canlılık, zenginlik getirecektir. Suyunun mikroplu olduğu anlaşılırsa kasabaya dışarıdan gelen müşteriler kaplıcadan uzak duracaklardır, kasabanın ekonomik gelişme umudu ortadan kalkacaktır.

Doktor valinin kardeşidir, evlidir ve üç çocuğu bulunmaktadır. Ancak buna rağmen vali gazeteye hemen bir yazı yararak kaplıca suyunun temiz olduğunu, biraz mikrobu bulunsa bile o kadar mikrobun her yerde bulunabileceğini iddia eder. Bu arada vali kaplıca........

© Cumhuriyet