Yerel yönetimler artık yalnızca yol, su, temizlik hizmeti veren kurumlar değil. İklim krizi, yoksulluk ve gıda fiyatlarındaki artış, onları yeni bir sorumlulukla karşı karşıya bırakıyor: gıda hakkını ve gıda egemenliğini savunmak.

Gıda hakkı, her insanın yeterli, sağlıklı ve kültürel olarak uygun gıdaya sürekli erişim hakkıdır. Gıda egemenliği ise bu hakkın nasıl kullanılacağını belirleme yetkisinin — neyin, nasıl, kim tarafından üretileceğine dair kararların — halkın kendisinde olması demektir. Yani mesele yalnızca gıdaya erişmek değil, o gıdanın üretimi, dağıtımı ve mülkiyetinde söz sahibi olmaktır.

Gıda güvenliği, temiz gıdaya erişimi garanti etmeyi hedeflerken; gıda egemenliği, bu gıdanın kim tarafından, hangi koşullarda üretildiğine ve nasıl paylaşıldığına odaklanır.

Belediyeler artık bu farkı görerek harekete geçiyor. Kentler, halkın yalnızca tüketici değil, aynı zamanda üretici, karar verici ve denetleyici olduğu bir sistemi yeniden kuruyor.

Belo Horizonte (Brezilya): Açlığa Karşı Kamusal Politika

1993’te Belo Horizonte Belediyesi dünyada bir ilke imza attı. Belediye, Gıda Güvenliği ve Egemenliği Sekreterliği adında özel bir birim kurdu ve bütçesinin yüzde ikisini bu alana ayırdı. Bu dönem boyunca üretici–tüketici pazarları kuruldu, halk restoranları açıldı, okul yemeklerine ve belediyeye ait işletmelere giden gıda yerel üreticilerden alındı. Beş yıl içinde çocuklardaki yetersiz beslenme oranı yüzde 60 düştü. Bu model, yerel yönetimlerin yalnızca “yardım dağıtan” değil, gıda sisteminin tamamını dönüştüren kamusal aktörler olabileceğini gösterdi.

Vancouver (Kanada): Planlamaya Gıdayı Dahil Etmek

Vancouver, 2003’te kurduğu Gıda Politikası Konseyi ile gıda sistemini doğrudan kentsel planlamaya entegre eden ilk şehirlerden biri oldu. Boş araziler “şehir çiftliklerine” dönüştürüldü, çatılara dikey bahçeler kuruldu, 100’den fazla “topluluk bahçesi” açıldı. Bu bahçeler yalnızca üretim değil, dayanışma ve öğrenme alanı haline........

© İlke TV