Berlin’deki Küresel Diyalog toplantısında Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, dünyayı şaşırtan bir açıklama yaptı: Ülkesinin yapay zekâlı bakanı Diella hamileymiş. Hem de 83 çocuğa… Her Sosyalist Parti milletvekili için birer tane. Bu dijital çocuklar meclisteki tüm tartışmaları kaydedecek, milletvekillerini kaçırdıkları oturumlar hakkında bilgilendirecek, hatta kimi zaman onlara yol gösterecek. Sistem, 2026 sonunda tam kapasiteyle çalışmaya başlayacak.

Diella, “güneş” anlamına geliyor. Yolsuzluktan arındırılmış, şeffaf bir kamu sistemi yaratmak için atanmış bir yapay zekâ bakanı… Bu haber bana, insanın kendi yarattığı zekâyla girdiği tuhaf bir yakınlığı hatırlattı: hayranlık ve tedirginlik iç içe.

Yapay zekânın artık mecliste yer alması bana hem korkutucu hem büyüleyici geliyor. Çünkü bu, sadece teknolojik bir gelişme değil; insanın kendi karar verme alanını yavaş yavaş devretmeye başlaması demek. Belki de tarih boyunca ilk kez, bizi yönetecek olanın ‘insan’ olup olmayacağı tartışılıyor.

Ama kabul etmeliyim ki merak da duyuyorum. Çünkü yapay zekâ, kimi zaman bir öğretmen, kimi zaman bir arkadaş, kimi zaman da bir psikolog gibi davranabiliyor. Hatta bazen, insanın en içten duygularına bile yanıt verebilen bir ses hâline geliyor.

Belki de gelecekte ‘sevgili’ye bile ihtiyaç duymayacağız. İlgi, anlayış, hatta şefkat dozumuzu makinelerden alacağız. Tıpkı vitaminlerin bir kapsüle sığdırılması gibi — hayatın bütün karmaşıklığını bir yazılımın içine sığdırmak isteyeceğiz.

Ama insan doğası karmaşıktır; ruhu algoritmalara sığmaz. Bir yapay........

© Şalom