menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

ABD ve BM, her yıl 564 bin insanı kurşun atmadan nasıl öldürüyor?

36 38
03.08.2025

ABD Başkanı Woodrow Wilson 1919'da, “savaştan daha şiddetli bir şey” keşfettiklerini söylemişti. Tehdit, “Bir ulusu adeta boğulmanın, bireyin savaşma eğilimini yok etmesi gibi aklı başına getiren mutlak bir tecrit" idi. “Bu ekonomik, barışçıl, sessiz ama ölümcül çareyi uygularsanız, güç kullanmaya gerek kalmaz. Bu korkunç bir çaredir. Boykot edilen ulusun dışında tek bir cana mal olmaz, ancak modern hiçbir devletin direnemeyeceği bir baskı yaratır" diyordu.

‘Milletler Cemiyeti'nin ilk on yılında, Wilson'un tarif ettiği bu araç İngilizce’de genellikle "ekonomik silah" olarak anılırdı. Bir silah olarak nitelendirilmesi, ona ilham veren savaş zamanı abluka uygulamalarını işaret ediyordu. Birinci Paylaşım Savaşı sırasında benzeri görülmemiş bir ekonomik savaş başlatıldı. Düşmanlarına mal, enerji, gıda ve bilgi akışını kontrol etmek ve kesmek için ulusal abluka bakanlıkları ve uluslararası komiteler kurdular. Orta Avrupa ve Orta Doğu'da yüz binlerce insanın açlık ve hastalıktan ölmesine, sivil toplumun ağır şekilde sarsılmasına yol açan bu ablukanın etkisi, onu bu kadar güçlü bir silah haline getirmişti.

Bugün, Büyük Savaş'tan bir asır sonra, bu önlemler farklı ama çok daha yaygın bilinen bir isme sahip: ekonomik yaptırımlar. Dünya ekonomisinin tek taraflı yaptırımlara tabi tutulan kısmı, 1960'larda yüzde 5.4 iken, 2010-22 döneminde yüzde 24.7'ye yükseldi.

İktisatçılar Francisco Rodriguez, Silvio Rendon ve Mark Weisbrot, bugünkü adıyla Birleşmiş Milletler ve ABD tarafından dünyanın geri kalanına uygulanan ekonomik yaptırımları inceledi. 1971 ile 2021 yılları arasında 152 ülkeye ait yaşa özgü ölüm oranları ve yaptırım dönemlerini içeren........

© Evrensel