30 Ağustos Zaferi, yalnızca bir muharebenin adı değil, Anadolu’nun toprağına, tarihine ve edebiyatına kazınmış bir hafızanın ifadesidir. Ankara’dan Eskişehir’e, Kütahya’dan Afyon’a uzanan bu coğrafya, bir milletin direnişini ve yeniden doğuşunu anlatır. Bu nedenle edebiyatımıza da girmiş, romanlarımızda bu topraklar, kahramanların ruh hali ve halkın dayanışmasıyla ölümsüzleşmiştir. Her siperde bir askerin kararlılığı, her köyde bir annenin duası, her şehirde bir umudun izi vardır. Bu coğrafya, yalnızca savaşın değil, insanın sınandığı bir sahnedir.

Kurtuluş Mücadelesi, döneminde ve ardından gelen yıllarda edebiyat dünyasının en büyük ilham kaynağı oldu.

Edebiyat dünyasının en güçlü hatipleri arasında yer alan yazar Halide Edib Adıvar, konuşmaları ve Kurtuluş Savaşı'nda kadın kahramanları işlediği eserleriyle bağımsızlık mücadelesine katkı sunan simalar arasında yer aldı.

Polatlı bozkırında, Sakarya Meydan Muharebesi’nin (23 Ağustos-13 Eylül 1921) planları Alagöz köyündeki mütevazı karargâhta şekillendi. Bugün müze olan bu ev, Mustafa Kemal Paşa ve Fevzi Paşa’nın stratejilerini tartıştığı bir merkezdi. Edebiyatta Polatlı, Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Ankara romanında, savaşın kritik anlarını şehir halkının psikolojisiyle buluşturur. Romanın kahramanı Selma Hanım, kocasının Ankara’yı terk etmesine rağmen cephedeki yaralılara bakar. Yaralılar arasında dolaşırken, gözleriyle değil, yüreğiyle görüyordur. Selma, Polatlı’nın sessiz kahramanlığını yansıtır. Bu bozkır, yalnızca toprağı değil, kadınların ve köylülerin dayanışmasını da sınar. Savaş, cephede olduğu kadar evlerde ve kalplerde de yaşanır. Halide Edib Adıvar’ın Ateşten Gömlek’inde Ayşe karakteri, cephedeki hemşireliği ve direnciyle, Polatlı bozkırında adı anılmayan binlerce kadının sembolü olur. Roman, Millî Mücadele’de kadınların görünmez emeğini edebiyatın ön safl arına taşır. Haymana: Kanlı siperler, görünmez kahramanlar Haymana, Sakarya Meydan Muharebesi’nin en çetin çarpışmalarına tanık olur. Siperler, köstebek yuvalarına dönmüş; köylüler, cephe gerisinin kahramanları olmuştur. Sırtında mermi taşıyan kadınlar, yaralılara su veren çocuklar, bu toprakların hikâyesini yazarlar. Hasan İzzettin Dinamo’nun Kutsal İsyan’ında Haymana, sıradan insanların azmiyle canlanır. Kanla sulanan topraklarda köylüler, ellerindeki........

© Ekonomim