Sevgili Peygamberimiz (sas) bir gün ashabına, "Allah’tan hakkıyla hayâ ediniz!" buyurdu. Ashab, Peygamber Efendimiz’e "Biz zaten Allah’tan haya ediyoruz, elhamdülillah!" şeklinde karşılık verdi. Bunun üzerine, Fahr-i Kainat Efendimiz sözlerine şöyle devam etti. "Haya, sadece sizin anladığınız manada değildir. Allah’tan hakkıyla haya etmek, bütün organları her türlü günah ve haramdan korumaktır. Dünyanın geçici nimetlerine aldanmamaktır. Ölümü ve ölümden sonraki hayatı asla unutmamaktır." (Tirmizî, Sıfatü’l-kıyâme, 24.)

İnsanı diğer varlıkların en mükemmeli ve şereflisi kılan üstün değerlerden biridir edep ve haya. İnsanın süsü, ziynetidir edep ve haya. İnsanda doğuştan var olan ve onu diğer canlılardan ayıran en önemli özelliklerden biridir bu iki güzel haslet. Sevgili Peygamberimiz (sas)’in ifade ettiği gibi yaratılış hikmet ve gayesine uygun, insana yaraşır bir hayat sürme çabasıdır. Kişinin imanının kemale ermesi için gerekli olan en önemli ahlaki güzelliklerden birisidir. Rabbimizin sevdiği üstün meziyetlerdendir. Her insanın sahip olması gereken en önemli zenginliktir.

Bütün güzel erdemlerin kaynağıdır edep ve haya. Ahlaklı ve onurlu bir hayatın anahtarıdır. Çirkin ve kötü olan her şeyden uzak durabilmektir. Zira insan için edep ve hayâ, hayattır. İnsan olmanın mümince yaşamanın bir gereğidir. Onu haramlardan koruyan en etkili kalkandır. Müminlere Allah’ın rızasını ve sevgisini kazandıran, cennetin yolunu açan en kıymetli vasıftır. Edep ve hayâyı kaybetmek ise hayatını bir başka deyişle yaratılış amacını kaybetmiş demektir. Edep ve hayâyı kaybetmek, nefsin kölesi olarak yaşamanın adı demektir. Edebini ve iffetini yitiren kimse izzet, vakar, şahsiyet ve hürriyetini kaybetmiş demektir.

Kalbin hayasızlığı samimiyetsizliktir. Gözün hayasızlığı harama nazar etmektir. Dilin hayasızlığı........

© Diyanet Haber