Henüz havalar soğumadı ama okullar açıldı. Okullar, grip, COVID-19 ve ishale neden olan bazı mikropların çocuklar tarafından topluma yayılımını başlatan önemli bir kaynaktır. Ayrıca yaşam beklenti süresi erişkinden çok daha uzun olması beklenilen çocuklar, bu hastalıklardan kaynaklanabilecek hasarlar nedeniyle sağlıksız yaşam riskiyle baş başa kalabilmektedir. Örneğin, daha önce çocuklarda hafif geçirildiği öne sürülen COVID-19’u tekrarlayan defalar geçiren çocuklarda “uzamış Covid” öngörülenden çok daha sık.

ABD’de yapılan kapsamlı (400 binden fazla kişi) ve henüz yayımlanan bir çalışmaya göre, tekraren geçirilen Covid infeksiyon bu olasılığı 2 kat artırıyor ve pek çok sistem etkileniyor.

Miyokardit, tat ve koku değişiklikleri, tromboflebit ve tromboembolizm gibi pıhtılaşma sorunları, kalp hastalığı, akut böbrek hasarı, aritmi, göğüs ağrısı, yorgunluk ve halsizlik, baş ağrısı, kas-iskelet ağrısı, karın ağrısı, ruhsal sağlık sorunları, POTS (pozisyonel taşikardi) veya disotonomi (kan basıncı, kalp atış hızı düzensizliği), bilişsel bozukluk, cilt rahatsızlıkları, ateş ve titreme, solunum ve kardiyovasküler bulgulara yol açabiliyor.

(https://doi.org/10.1016/S1473-3099(25)00476-1)Önlemek için aşı ya da tedavi başlamak gerekiyor ama ülkede ikisi de yok.

Şimdi artan bu solunum yolu hastalıkları karşısında ise sonuçlara da etkili olabilecek farklı sınıfsal tutumlar izleniliyor. Yoksul kesim, kendilerine son hız bakmak zorunda olan hekimlere başvuruyor, hekimler de, grip ilacı, antibiyotik hepsini bir seferde yazıyor. Böylece her yıl olduğu gibi gereksiz kullanılan o antibiyotiklerin bağışıklıklarına olumsuz etki yapacağı talihsiz bir kış döngüsü başlıyor. Ama hekimler de haklı, çünkü o yaşlarda olası bakteri infeksiyonların antibiyotiksiz bırakılması telafisi mümkün olmayan sonuçlara yol açabiliyor.

Çözümü; okullarda burundan sprey şeklinde uygulanan ve ülkede olmayan “intranazal grip aşısı” nın yapılması, sınıflarda, öğrencilerin arasındaki mesafenin 1 metreden yakın olmayacağı bir düzenleme, el yıkamaya erişim kolaylığı ve teşvik, en önemlisi de biyolojik hastalıklarımız konusunda kavramsal bir eğitimin verilmesi. Birinci basamağın; olası etkenlere karşı hızlı testlerle güçlendirilmesi ve hasta aralarında nefes alacak aralıklar verebilecekleri nitelikli çalışma koşullarının sağlanması. Çocukları, alt yapısı görece daha iyi okullarda daha az kalabalık sınıflarda olan sosyoekonomik düzeyi yüksek kesim ise........

© Birgün