Prof. Dr. Tolga Yarman’ın ifade özgürlüğü kapsamındaki sözlerini neden göstererek harekete geçen RTÜK, "halkı kin ve düşmanlığa teşvik" ettiği gerekçesiyle Halk TV'ye 10 gün yayın durdurma cezası verdi.

Ayrıca RTÜK, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınıp tutuklanmasının ardından başlayan protestoları yayınladığı gerekçesiyle Sözcü TV'ye de 10 gün yayın durdurma cezası verdi.

İdari yargı da yürütmeyi durdurma kararını kaldırarak karartmanın yolunu açmış oldu. Ceza uygulandıktan sonra iptal kararı verilse dahi bir anlamı kalmamış olacak.

RTÜK’ün görevi halkın haber alma hakkını ve bu hakkın kullanımını sağlayan medyanın ifade özgürlüğünü güvence altına almak, hak ve özgürlükler alanını genişletmektir.

Medya ilkesel olarak objektif ve tarafsız habercilikle hakikate yaklaşmaya çabalarken toplumun doğru bilgilendirilmesini hedefler. Böylece toplum siyasi kanaatini de bu bilgilendirmeler üzerinden inşa edebilir. İktidarın politikalarının eleştirilmesinin demokratik bir aracı olan medya üzerinde yaratılan yok etmeye yönelik baskılar despotizmin yoluna taş döşer.

Medya ile hukuk-demokrasi bağlantısını “düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğü“ ile “haber ve fikir alma özgürlüğü“ bağlamında irdelemek gerekmekte.

Düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğü İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’nin 10. maddesinin 1. fıkrasında ifadesini bulmakta. Bu özgürlük kamu makamlarının müdahaleleri olmaksızın ve ulusal sınırlara bakılmaksızın bir görüşe sahip olma, haberleri ve fikirleri elde etme ve bunları yayma özgürlüğünü içerir.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında, 10. maddenin 2. fıkrasında özgürlüğün kullanımında belirtilen iktidarca yapılabilecek müdahaleleri iki kriterle sınırlamıştır. Bu içtihatlara göre özgürlüğü sınırlayan durumlar a)hukukun öngördüğü bir müdahale ile birlikte b)demokratik bir toplumda gerekli nitelikte olmak zorunda.

Sunday Times gazetesinin Birleşik Krallık ( İngiltere) aleyhine açtığı dava sonucunda AİHM verdiği kararda AİHS 10.maddesinin 2. fıkrasında sözü geçen iki kriterin ne anlama geldiğini açıklamıştır.

Yapılan müdahale hukukun öngördüğü bir müdahale olmalıdır. Yapılan müdahalenin hukukun öngördüğü bir müdahale sayılabilmesi için iki koşul öngörülmekte.

Uygulanacak hukuk kolay ulaşılabilir olmalıdır. Diğer bir deyişle yurttaşlar belirli bir olaya uygulanabilir nitelikteki hukuk kurallarının varlığı hakkında yeterli bilgiye sahip olabilmelidirler. (accessibility)

Uygulanacak hukuk ayrıca yeterli açıklıkta önceden öngörülebilir (foreseeability) olmalıdır. Yurttaşların davranışlarını düzenlemelerine olanak vermek için yeterli açıklıkta düzenlenmemiş bir norm hukuk olarak kabul edilemez.

Oysa 6112 sayılı Radyo ve Televizyon Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanunun yayın hizmeti ilkelerini düzenleyen ve yaptırımlara esas teşkil eden 8.........

© Artı Gerçek