Rusya'nın 2022 yılında Ukrayna'ya başlattığı askeri savaş, sadece insanî kriz ve jeopolitik gerginlik yaratmakla kalmamış, Ukrayna ekonomisinde derin ve çok yönlü etkiler doğurmuştur. Savaşın başlamasıyla birlikte sanayi üretimi büyük ölçüde durma noktasına gelmiş, tarım ve ihracat sektörü ciddi zarar görmüştür. Ülke genelinde altyapının büyük ölçüde tahrip olması, ulaştırma ve enerji sektörlerini felce uğratmıştır. 2022 yılında Ukrayna ekonomisi 0'dan fazla küçülürken, işsizlik oranı ve enflasyon hızla artmıştır. Hükümet gelirlerinde büyük düşüş yaşanmış, bütçe açığı ve dış borçlar ciddi seviyelere ulaşmıştır.

Uluslararası yardım ve mali destekler (özellikle AB, ABD ve IMF kaynaklı) kısa vadeli nefes alanı sağlamış olsa da savaşın süre giden niteliği yatırımcı güvenini sarsmış ve ekonomik toparlanmayı geciktirmiştir. Tarım, bilişim ve savunma sanayii gibi bazı stratejik sektörlerde dirençli yapılar görülse de, genel olarak ekonomik belirsizlik hâkimdir. Bu süreçte Ukrayna’nın ekonomik istikrarını sağlamak adına yeniden yapılanma ve sürdürülebilir kalkınma politikalarına duyulan ihtiyaç giderek artmaktadır.

SAVAŞ BÜTÇESİ

2022 Yılı Harcamaları:

2023 Yılı Harcamaları:

2024 Yılı Harcamaları:

2025 Yılı Bütçe Planlaması:

Özetle, 2022-2025 dönemi boyunca Ukrayna'nın savaş bütçesi, genel olarak aşağıdaki ana kalemlere tahsis edilmiştir:

Savaşta, Türk insansız hava araçlarının rolü

Türkiye’nin geliştirdiği Bayraktar TB2 insansız hava araçları (İHA) ve silahlı insansız hava araçları (SİHA), Ukrayna savaşının ilk dönemlerinde dikkat çekici bir rol oynadı. Bu araçlar, Ukrayna'nın savunmasında önemli bir etki yarattı. Savaşın ilk günlerinde Ukrayna ordusu, TB2'leri özellikle Rus ordusunun lojistik konvoylarına ve zırhlı araçlarına karşı etkili bir şekilde kullandı. Yayımlanan görüntülerde, TB2'lerin Rus tanklarını, topçu sistemlerini ve ikmal hatlarını imha ettiği görüldü. Bu durum, Rusya'nın ilerleyişini yavaşlatmada ve cephede Ukrayna askerlerinin moralini yükseltmede önemli bir faktör oldu. Hatta Bayraktar'ın adına Ukrayna'da marşlar bestelendi ve halk arasında umudun sembolü haline geldi.

Bu dönemde TB2'lerin başarısı, Rusya'nın hava savunma sistemlerinin ve elektronik harp kabiliyetlerinin beklenenden daha zayıf kalmasından kaynaklanıyordu. TB2'ler, alçaktan ve yavaş uçuş yapmalarına rağmen, Rus güçlerinin dikkatinden kaçarak etkili saldırılar gerçekleştirebildi.

Ukrayna Enflasyonu (% yıllık TÜFE, yıl sonu)

Ukrayna'daki enflasyon oranı, bir önceki ayki ,3'ten Temmuz 2025'te ,1'e geriledi. Bu, mayıs ayında iki yılın en yüksek seviyesi olan ,9'a ulaşmasından bu yana üst üste ikinci kez düşüşe geçti. Bu yavaşlama, Rus güçlerinin Ukrayna elektrik altyapısına yönelik saldırıları nedeniyle Haziran 2024'te elektrik fiyatlarındaki artışı da hesaba katan baz etkisinden kaynaklandı. Sonuç olarak, konut ve kamu hizmetleri enflasyonu %2,4 ile düşük seyrederken, elektrik fiyatları ikinci ay da artış göstermedi. Buna karşılık, gıda ve alkolsüz içecekler (",6), ulaşım (%7,1) ve restoran ve oteller (,6) enflasyonda artış görüldü. Ukrayna tüketici fiyatları bir önceki aya göre %0,2 düştü.

Enflasyon, 2022'de ’nin üzerine çıkarak zirve yapmış, ancak 2024 itibarıyla yaklaşık %6’ya düşmüştür. 2025'in ilk yarısında tekrar hızlanmış görünmektedir. Ekonomik büyümede hızlı bir toparlanma yaşansa da bu GSYİH seviyeleri hâlâ 2021 öncesi düzeyin oldukça gerisindedir. 2025'te büyümenin yavaşlaması, savaşın devam ediyor olmasının ekonomik etkilerini vurgulamaktadır. Neticede Ukrayna hâlâ ciddi makroekonomik risklerle karşı karşıyadır ve uzun vadeli istikrar için kalıcı barış ve uluslararası destek şarttır.

Ukrayna GSYİH Büyüme Oranı (Gerçek, Yıllık %)

2022 yılında, Rusya'nın tam ölçekli saldırısının etkisiyle Ukrayna ekonomisi yaklaşık 0 daralmıştır. IMF ve yerel otoriteler (–36 arasında daralma bildirmiştir 2023’te, güçlü uluslararası yardım ve ihracat sayesinde ekonomide %5,3’lük toparlanma kaydedilmiştir

2024 yılında, büyüme hızı %3,5 ila %3,6’ya düşmüş; tarım ve savunma sanayisindeki iyileşmeler sayesinde iyileşme süreci devam etmiştir 2025 için, büyüme oranı IMF’ye göre %2,0, yerel kaynaklar ise %2,1–2,7 arasında bir büyüme beklemektedir. Enerji altyapısındaki yıkım, iş gücü kıtlığı ve savaş belirsizliği büyümeyi sınırlayan temel faktörlerdir.

Tarım Sektörüne Etkisi

Ukrayna, savaş öncesi dönemde küresel tarım piyasalarında kritik bir rol oynamaktaydı. Özellikle buğday, mısır, arpa ve ayçiçeği yağı üretiminde dünyanın önde gelen ihracatçı ülkeleri arasında yer alıyordu. Ancak 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı, tarım sektörünü çok yönlü bir şekilde olumsuz........

© Stratejik Düşünce Enstitüsü