Türkiye, beklentilerini bir kısmıyla revize ederek Suriye vizyonunu Suriye gerçekleriyle barışacak minvalde yenileyebilir. Suriye’de bir tür ademi merkeziyetçi yönetimin oluşmasına razı olunursa, hem Kürtlerle, hem rejimle, hem de Suriye’de an itibariyle etkili diğer aktörlerle bir modus vivendi oluşturulabilir görünüyor.

• MESUT YEĞEN
• 5 Eylül 2025

8 Aralık 2024’te Suriye’de rejim değişikliği gerçekleştiğinde Türkiye’nin Rojava’da beklentisi kabaca şuydu: (PKK’yle beraber) SDG ve özerk yönetim de feshedilip merkezi idareyle bütünleşir, Kürtler Türkiye’de DEM Parti, Suriye’de de PYD’yle temsil edilir, Kürt meselesi her iki ülkede merkezi devletin tayin ettiği sınırlar içinde evrilir vs.

Geride kalan aylarda yaşanan gelişmeler Türkiye’nin beklentilerini boşa çıkarmadı ama karşılamadı da. Öcalan’ın 27 Şubat’ta yaptığı fesih ve silahsızlanma çağrısında YPG/SDG adlı adınca anılmadığı gibi 10 Mart’ta rejimle imzalanan mutabakatta SDG’nin devletle askeri ve idari bütünleşmesi meselesi farklı yorumlamalara izin veren bir çerçeveye yerleştirildi.

Türkiye’nin beklentilerinin bugünden yarına gerçekleşmesinin zor olacağını gösteren bu gelişmelere son birkaç haftada yenileri eklendi. Alevilere yönelik katliamları, Dürzilerle rejime bağlı gruplar arasında yaşanan çatışmalar, SDG’nin rejimle bütünleşmesinde neredeyse hiçbir adımın atılmaması, SDG’yle rejim arasında Paris’te yapılması planlanan görüşmelerin iptal edilmesi ve önce Dürzilerin ardında da Alevilerin otonomi talep etmesi takip etti. Bunlar olurken İsrail ordusu da Şara rejimini hırpalayıp durdu.

Türkiye’nin, SDG’nin feshedilerek Kürtlerin rejimle bütünleşmesi beklentisinin gerçekleşmesinin güçlüğüne işaret eden bu gelişmeler ABD’nin Suriye siyasetinde de bir revizyonun gerçekleşmesine yol açmış görünüyor. SDG’nin Suriye’deki akıbeti ve Suriye’de rejimin geleceği konularında birkaç hafta öncesine kadar Türkiye’nin pozisyonuna yakın duran ABD’nin Ankara büyükelçisi ve Suriye özel temsilcisi Barack ilk kez Suriye için ‘federasyona yakın bir çözümden’ söz etmeye başladı. Henüz kesinleşmemiş olmakla beraber ABD’nin bu pozisyonda kalması durumunda Türkiye’nin Suriye’deki beklentilerinin gerçekleşmesi iyice zorlaşabilir.

Suriye Gerçekleri

Geçen hafta da yazdım: İşlerin bu biçimde ilerlemesinin ardında Suriye ve Rojava ‘gerçekleri’ var. İlk gerçek şu: Suriye’de, merkezinde HTŞ’nin olduğu bir siyasi birlik kurmak imkansız değilse de zor. 15 senelik iç savaştan sonra Kürtlerin, Dürzilerin ve Alevilerin, merkezinde HTŞ’nin olduğu bir siyasi birliğe ‘eşit vatandaşlık’ temelinde katılmaları zor. Çünkü bunlarla HTŞ arasındaki zihniyet farkı........

© Perspektif