Ίδρυση και μετεμφυλιακή περίοδος (1951-1958). Μετά το τέλος του Εμφυλίου (29/8/1949), οι αριστερές δυνάμεις υπέστησαν εκτεταμένες διώξεις, φυλακίσεις, εξορίες, «πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων» κ.ά. Σε αυτό το εξαιρετικά δυσμενές μετεμφυλιακό πολιτικό κλίμα το, παράνομο τότε, ΚΚΕ* αναζητούσε τρόπο νομιμοποίησης της δράσης του μέσα από νέους θεσμούς. Στις 3 Αυγούστου 1951, με πρωτοβουλία ομάδων που σχετίζονταν με το ΚΚΕ, αλλά και με το συνασπισμό νόμιμων αριστερών κομμάτων, συγκροτήθηκε η Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά / ΕΔΑ.

Η ΕΔΑ ήταν ένας συνασπισμός κομμάτων με πρόεδρο τον Ιωάννη Πασαλίδη.

Τα βασικά κόμματα που συμμετείχαν, και ήταν νόμιμα εκείνη την περίοδο, ήταν:

Η διακήρυξη της ΕΔΑ βασίστηκε στα τρία μεγάλα συνθήματα: Ειρήνη – Δημοκρατία – Αμνηστία, ενώ ο βασικός κορμός των στελεχών προερχόταν από το ΚΚΕ, παρά το ότι τα μέλη του διώκονταν και πολλοί βρίσκονταν στη φυλακή ή την εξορία. Η εφημερίδα της ΕΔΑ, «Η Αυγή», βρέθηκε αντιμέτωπη με δεκάδες μηνύσεις από την αστυνομία, ωστόσο συνέχισε να κυκλοφορεί -παρ’ όλο που οι διώξεις εναντίον μελών και στελεχών της Αριστεράς εντάθηκαν- μέσα σε ένα ασφυκτικό κλίμα καταστολής και φόβου.

Εκλογές 1951. Η ΕΔΑ συμμετείχε για πρώτη φορά σε βουλευτικές εκλογές τον Σεπτέμβριο του 1951, εκλέγοντας 10 βουλευτές, ποσοστό 10,6% και αποτελώντας το μοναδικό κόμμα που αντιτάχθηκε κοινοβουλευτικά στην ένταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ το 1952.

Οι βουλευτές δεν κατάφεραν να παραστούν στην ορκομωσία αφού από τους 10 οι επτά ήταν εξόριστοι και οι τρεις φυλακισμένοι. Παρ΄ όλα αυτά ο Πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Γόντικας τούς όρκισε κανονικά παρά τις αντιδράσεις της Δεξιάς. Δεν άργησε όμως το Εκλογοδικείο να ακυρώσει την εκλογή τους.

Οι επτά εξόριστοι βουλευτές ήταν:

Οι τρεις φυλακισμένοι:

Στις εκλογές του 1952, λόγω του πλειοψηφικού συστήματος, δεν κατάφερε να εκλέξει κανέναν εκπρόσωπο παρά το αξιοσημείωτο ποσοστό 9,5% που συγκέντρωσε. Το 1956, η ΕΔΑ μετεξελίχθηκε από συνασπισμό σε ενιαίο πολιτικό κόμμα. Δύο χρόνια αργότερα, το 1958, η ηγεσία του παράνομου τότε ΚΚΕ αποφάσισε τη διάλυση των εναπομεινάντων παράνομων οργανώσεών του στην Ελλάδα, καλώντας τα μέλη του να ενταχθούν στη νόμιμη ΕΔΑ.

........

© news247