PAPA’NIN GELİŞİ VE KOPARILAN “EKÜMENLİK” ÇIĞLIKLARI

Geçtiğimiz Cuma günü, 28 Kasım 2025 tarihinde Papa 14. Leo, Bursa’nın tarihi ilçesi İznik’te bir ayin gerçekleştirdi. Bilindiği gibi Kudüs ve Vatikan’ın ardından Hristiyanlık âlemi için en kutsal şehir olarak kabul edilen İznik, dinî tarih açısından taşıdığı eşsiz miras ile dikkat çekiyor. MS 325 yılında düzenlenen Birinci Konsil’e ev sahipliği yapan İznik, Hristiyanlık inancının şekillenmesinde kritik rol oynamıştır.

İznik, sadece Türkiye için değil, tüm Hristiyan dünyası için büyük bir öneme sahip. Bunun en büyük sebebi ise, Hristiyanlığın ilk ekümenik konsilinin bu şehirde toplanmış olmasıdır. MS 325 yılında, Roma İmparatoru I. Konstantin’in önderliğinde toplanan İznik Konsili’nde 228 piskopos bir araya gelerek Hristiyan inancının temel kurallarını belirlemiştir.

“İsa’nın Tanrının Oğlu olduğu” ilk kez İznik’te kabul edildi. Senatus Sarayı’nda düzenlenen toplantılarda en önemli tartışma konularından biri, Hz. İsa’nın tanrının oğlu olup olmadığıydı. İskenderiye’den gelen din adamı Aryus, Hz. İsa’nın yalnızca bir insan olduğunu savunsa da, bu görüş konsilde kabul edilmedi. Sonuç olarak Hz. İsa’nın tanrının oğlu olduğu inancı, İznik’te resmen kabul edilerek Hristiyan inanç sisteminin merkezine yerleştirildi.

Papa 14. Leo, göreve geldikten sonraki ilk yurtdışı ziyaretini Türkiye’ye gerçekleştirerek, İznik Konsilinin 1700. Yılı dolayısıyla İznik’te düzenlenecek tarihi ayine katıldı. Vatikan kaynaklarına göre bu ziyaret, Katolik ve Ortodoks kiliseleri arasındaki birlik mesajını güçlendirmeyi ve ekümenik diyaloğu vurgulamayı amaçlıyor. Papa’nın; “İznik bir inanç bildirgesidir; farklı bölünmeler yaşanmadan önce ortak bir inancı birlikte ilan ettiğimiz anlardan biridir” sözleri, bu ziyaretin sembolik değerini ortaya koyuyor.

“Ekümen” kavramı, “dünya patrikliği” anlamına gelmektedir. “Ekümen” kavramının ilk ortaya çıkışı 1517 yılında Yavuz Selim‘in, Mısır’ı fethettiğinde, İskenderiye ve Antakya Patrikhanelerini de, İstanbul’daki Patrikhane’ye bağlaması ve patriği de “Milletbaşı”lıktan, “Ekümen” yani “Cihan patriği” ilan etmesiyle ortaya çıktı. “Ekümenlik” belki o zaman için masum bir dinî kavram idi.

Ekümenizm, bugün kitabi anlamda “Kiliseler arasında diyalog ve iş birliğini teşvik ederek tüm Hristiyan mezhepleri arasında birliği yeniden sağlamayı amaçlayan Hristiyanlık içindeki bir harekettir” olarak tarif edilir. Başka bir deyişle, farklı mezhepler arasında Hristiyan birliğini ve iş birliğini teşvik etmeye çalışır.

Fakat bu konunun uzmanı merhum Aytunç Altındal; “Ekümenlik; Hristiyan şeriatının ve ha hâkimiyetinin geçerli olduğu coğrafi alan demektir. ‘Ekümenliği bütün dünya kabul ediyor’ sözü tam bir palavradır. Rusya dünyanın en büyük Ortodoks devletidir,........

© Mir'at Haber