Haritalar aynı kaldı; fakat dengeler, gürültü koparmadan yer değiştirdi; çünkü bu çağda yollar artık taşla değil, akılla, sabırla ve hafızayla döşeniyor; kim nerede duracağını, kiminle yan yana yürüyeceğini, hangi kavşağı yedekleyeceğini buna bakarak seçiyor.

Kafkasya’nın rüzgârı sert eser; ne yandan kopacağını kestiremezsiniz ama bir gerçek hiç değişmez: orada atılan her adım, gecikmeli de olsa bizim kapımıza gelir. İşte bugün Azerbaycan, güvenliğini genişletmek ve uzun vadeli çıkarlarını tahkim etmek için Amerika’yla temas kurarken, Ermenistan’daki koridorun bir bölümünü bir Amerikan şirketine kiralayan düzenek sadece bir ticari sözleşme değildir; Güney Kafkasya satrancında taşların dizilişini, hamlelerin zamanlamasını ve oyunun temposunu değiştiren yeni bir kurguya işaret eder; o yüzden Rusya’nın huzursuzluğu da İran’ın temkini de boşuna değildir, zira Orta Asya’ya açılan orta koridorun terazisi yeniden kurulmakta, kefelerin ağırlığı sessiz ve derinden ayarlanmaktadır.

Çok uzak olmayan bir tarihte Bakü’de anayasa tartışmaları kapıyı çalacaktır; diasporaya verilecek anayasal statü, teknik bir paragrafa sıkıştırılamayacak kadar büyük bir meseledir: dünyanın dört bir yanına dağılmış Azerbaycan Türklerini merkezin nabzına daha sıkı bağlayan, ortak hafızayı güncelleyen, Türk dünyasının omurgasını kalınlaştıran stratejik bir iradenin adıdır ve bu irade doğru okunursa, masada duruşu kuvvetlendirir, sahada hareket alanını genişletir.

Tam da burada Turan Yolunu bir harita çizgisi olarak değil, yaşayan bir sistem olarak görmek zorundayız; Hazar’dan çıkan damarların Orta Asya boyunca akıp Anadolu’ya tutunduğu bu hat, tek başına tren rayı ya da tır konvoyu değildir: enerji boruları, ticaret akışları, ortak üretim ve tedarik ağları, akademik iş birlikleri,........

© Kocaeli Koz