menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Platon’un mağarasından film Noir’e: Dark City’nin felsefi haritası

17 0
30.09.2025

Alex Proyas yönetmenliğinde 1998 yılında çekilmiş “Dark City” filmi, John Murdock karakterinin etrafında döner. Murdock bir sabah nasıl geldiğini hatırlamadığı bir otel odasında, vahşice işlenmiş bir cinayetin tam ortasında uyanır. Hafızasını kaybetmiştir ve ne olduğuna dair en ufak bir fikri yoktur. Cinayetin zanlısı olarak aranmaktadır. Etrafında olan biteni anlayabilmek için araştırmalara başlar ve giderek çözüme ulaşır. Şehirde her gece saat 12’de zaman durmakta, insanların hafızaları silinmekte ve şehirdeki herkes “The Strangers” olarak tanımlanan yaratıkların, insan beynine hakim olduğu bir trajedi ile uyanmaktadır.

“Dark City” sinema tarihinin çoğu zaman gölgede kalan ama aslında modern varoluş sancılarını en iyi anlatan filmlerinden biridir. Yönetmen Alex Proyas, koca bir şehri karanlığa hapsetmekle kalmaz, aynı zamanda insanlığın bilincini, iradenin ne anlama geldiğini de bir laboratuvar masasına yatırır. Şehir karanlıktır, çünkü insanlar ışığı kaybetmiştir. Ve ışık, yalnızca fiziksel bir güneş değil, iradenin, özgürlüğün ve “kendin olabilmenin” sembolüdür.

Murdock’un hikâyesi aslında hepimizin hikâyesidir. Hepimiz Dünyaya seçme şansımızın olmadığı bir kimlik kartıyla, bir aileyle, bir coğrafyayla doğarız. Bu, semavi dinlerdeki Adem metaforunda bize verilmiş olan “elma”dır. Fakat her şeye rağmen tıpkı Sartre’ın dediği gibi “özümüzden önce varoluşumuz gelir”, yani ne olacağımıza biz karar veririz. Elmanın kaderi elma olmaktır, ama insanın kaderi kendi ellerinde yazılır. Murdock’un iradesi işte tam burada devreye girer. Karanlığı kabul etmez. İşte insanı insan yapan, sürüden ayıran, otoriteye meydan okutan o cılız ama ölümcül söz budur… “Hayır.” Diyebilmek.

Filmde yabancı (The Strangers) olarak tanımlanan varlıklar aslında toplumların üzerimize dayattığı rollerin ta kendisidir. Patronun, devletin, ailenin, dinin ya da herhangi bir otoritenin bize biçtiği hayata dair bir........

© Elips Haber