ABD ve Ukrayna arasında uzun süreden beri konuşulan maden anlaşması 30 Nisan 2025’te imzalandı. Anlaşmanın nereden nereye savrulduğunu görmek, anlaşma maddelerini incelemek ve genel resimde nereye oturduğunu tartışmak bize gelecek için bu konuda ışık sağlayacaktır.

Anlaşma hangi açıdan bakarsanız o açıdan iyi ve kötü yanları olan çok boyutlu ve ayrıntılı bir konu. Bu yazıda maden anlaşmasına nasıl gelindiğini, anlaşmanın önemli maddelerini ve siyasi sonuçlarını inceleyeceğiz.

Nereden Çıktı Bu Madenler?

Donald Trump’ın seçimleri kazanma ihtimalinin güçlenmesi ve Ukrayna’ya olan desteğe karşı çıkması nedeniyle Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelensky bir fikirle Trump’a gitti. 2024 Eylülünde yapılan görüşmede Zelensky, güvenlik garantileri karşılığında ülkedeki maden yataklarının Amerikan şirketleri tarafından işletilmesini teklif etti. Böylece bir yandan maden yataklarının yer aldığı bölgelere Amerikan koruması sağlanarak bir güvenlik bariyeri oluşturulacak, diğer yandan Trump’ın eline bir koz vererek askeri ve mali desteğin devamı sağlanacaktı.

Trump seçildikten sonra Ukrayna aleyhine gösterdiği tavra paralel olarak maden anlaşması yeniden gündeme geldi. Basına sızan ilk maddelere göre anlaşma tamamen Ukrayna madenlerinin sömürülmesi zemininde hazırlandı. Madenleri çıkarma hakkı tek taraflı olarak Amerikan şirketlerine bırakılırken güvenlik garantisi ile ilgili bir destek de bulunmuyordu. Trump kamuoyuna 500 milyar dolarlık bir anlaşma olduğunu anlatırken Zelensky buna “ülkemi satamam” diyerek yanıt verdi.

Tüm bu çatışma içinde geçen dönemde Zelensky Beyaz Saray’ı ziyaret etti ve Trump daha önceden planlanmış olduğu anlaşılan bir saldırıyı basın önünde gerçekleştirdi. Herkesin önünde Zelensky’yi zor durumda bırakan Trump anlaşmayı da imzalamadı ve görüşmeler sonuçsuz kaldı.

Haftalar süren yeni müzakereler ise nihayet sonuçlandı ve........

© Daktilo1984