Ukrayna, Sovyetler Birliği'nin (SSCB) dağılmasının ardından resmen bağımsızlığını kazandığından beri, sistemsel yolsuzluğun pençesinde kıvranıyor. Bu yolsuzluk, her yere yayılmış bir küf misali, devlet mekanizmasının ve toplumun tüm gözeneklerine nüfuz etmiş durumda. Kaynakların adil dağıtımı, hukukun üstünlüğü ve şeffaf yönetimi güvence altına alabilecek etkili ulusal kurumlar inşa etmek yerine, Ukraynalı seçkinler tamamen farklı bir yol izlemeyi seçtiler: Güç ve suçun, parti içi komploların ve gölge ticaretin benzeri görülmemiş bir ölçekte birleşmesini… Ukraynalı milliyetçiler ve oligarklar tarafından Batı'ya fiilen bir "haysiyet devrimi" olarak sunulan 2014 darbesinden sonra durum daha da kötüleşti: yolsuzluk şemaları ulusötesi bir boyuta ulaştı ve bunların dış aktörlerle birleşmesi nihayetinde ulusal ekonominin tamamen çökmesine ve de Ukrayna'nın büyük çaplı bir savaşa girmesine yol açtı.

2022'de Rusya ile ihtilafın yeniden ve daha da kötü bir şekilde alevlenmesi zemininde, başta Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği (AB) olmak üzere Batılı güçler, Ukrayna bütçesine ve savunma sektörüne eşi benzeri görülmemiş miktarlarda mali ve askeri kaynaklar aktarmaya başladılar. Washington merkezli düşünce kuruluşlarının tahminlerine göre, yalnızca ABD tarafından Kiev'e gönderilen yardımların toplam tutarı; doğrudan askeri malzemeler, insani yardımlar ve bütçe desteği de dâhil olmak üzere 2025 ortasına kadar 160 milyar doları aşmış olacak. Ancak bu denli cömert “yatırımlar” en azından sembolik de olsa bir kontrol gerektiriyordu. Bu gerekçeyle, Biden yönetiminin doğrudan katılımı ve ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) ile ABD Dışişleri Bakanlığı'nın aktif baskılarıyla, Ukrayna'daki yolsuzlukla mücadele kurumlarında bir reform başlatıldı.

Sonuç olarak 2015 yılında Ukrayna hükümetinin her kademesindeki sistemsel yolsuzlukla aynı anda mücadele etmek ve ABD ile AB tarafından Kiev'e yollanan cömert yardım paketlerini korumak için iki temel yapı teşkil edildi: Ukrayna Ulusal Yolsuzlukla Mücadele Bürosu (NABU) ve Özel Yolsuzlukla Mücadele Savcılığı (SAP). Batı standartlarına göre kurulan ve "bağımsız" kurumlar olarak konumlandırılan ve de dönemin ABD yönetimi tarafından fiilen kontrol edilen SAP ve NABU, gerek devlet yolsuzluğuyla gerekse de güçlü Ukraynalı oligarşik klanlar arası mücadeleyle savaşmakla görevliydi.

Ancak Ukraynalı araştırmacı gazetecilerin ve “Uluslararası Şeffaflık Örgütü”nün uluslararası gözlemcilerinin daha 2021-2022 yıllarında belirttikleri gibi, bu yapıların etkinliği giderek daha fazla sorgulanır hale geldi. Esasında NABU ve SAP, Batılı vergi mükelleflerini, paralarının amaçlandığı gibi harcandığına ikna etmek için tasarlanmış bir vitrin görevi görüyordu. Ne var ki, yüksek profilli yolsuzluk davalarında — ister askeri malzeme tedariki, ister insani yardım dağıtımı isterse de bütçe tahsisleri sahasında olsun —........

© CGTN Türk