menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

YZ kullanınca suçlu mu hissedeyim?

16 10
29.09.2025

Bu yazı biraz bizim teknoloji tarafındaki çevremi biraz da özel dostlarım arasındaki -bence biraz da fazla naif olarak- çevre için iyi şeyler yapmaya çalışan dostlarımı üzecek belki. Genelde iş konusundaki planlarımda kötümser ama özel hayatımda iyimserimdir. Bu sefer hepimizi ilgilendiren ve her birimizin parmağı olduğu genel bir konuda kötümser görünecek gerçekçi kişi olacağım.

Yıllardır işim gereği yapay zekâ konusunda çalışmalar, araştırmalar yapıyor ve fikirlerimi, buluntularımı paylaşıyorum. Genelde benim için çığır açan, insanlığı çok ileriye taşıyacak konudur. Buradaki yazılarımın çoğunda da bahsetmişimdir. Şimdi sıra tersine bir daha bakmaya geldi. Teknolojik devrim ve ilerleme hep insanın iyiliğine yönelik olarak pazarlanır.

X teknolojisindeki ilerleme bize ileride şunu bunu sağlayacak şeklinde. “Kanser tedavisinde devrim”, “Gen araştırma teknolojisinin gelişmesi ileride kansere çare olabilir” vs. gibi süslü ve ilgimizi çok çekecek başlıkla hem de (hangimiz bir sevdiğimizi kanser denilen illetten kaybetmedik ki?). Pazarlamacılar sağolsun, psikolojimizle oynamayı çok iyi biliyorlar. Ya da “yapay zekâ çevre kirliliğine çaredir”, “YZ sayesinde sıfır atık” gibi öncelikle sosyal sorumluluk almayı kendisine görev edinmiş insanları kendisine çekerek. Ama aslında öyle mi olacak? YZ çevresel kirlenmeyi yok edecek formülleri bize verecek mi yok kendisi mi aslında buna sebep olacak? Okyanuslardaki sevimli mavi balinaları YZ sayesinde kurtaracak mıyız yoksa onları yok eden aslında YZ mi olacak? Bir yazımda “YZ=son varoluşsal yok oluş” konusunda ahkam kesmiştim. Şimdiki ilgimiz YZ ve teknolojik devrimin etkisi (buna cep telefonları, elektrikli arabalar, kullandığımız tabletler, bilgisayar da dahil).

Bir zamanlar çevreyi kurtaracak teknolojiler listesinde baş köşeye oturtulan yapay zekâ, bugün bambaşka bir manzara çiziyor: karbon emisyonu fırlıyor, tatlı su gökyüzüne buharlaşıyor, elektrik şebekeleri alarm........

© Birgün