menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Daha az ve daha yavaş

29 11
15.09.2025

Kapitalizmin daha çok (more society) toplum biçiminden ve daha hızlıya kitlenmiş toplumsal yapısından kurtulmadan insanlık kurtulamayacaktır.

Denizcilikte teknenin sol yanına iskele, sağ yanına da sancak denir. Benzetimle, sürdürülebilir yaşamın sol yanı ‘daha az’ ise, sağ yanı ‘daha yavaş’ olarak nitelenebilir.

Kovboy ekonomisine dayalı “daha fazla toplumu”ndan uzay ekonomisine dayalı “daha az” toplumuna geçeceksek bunun kuralları olmalı!

Uygulama ilkelerimiz için L. Babuta’nın “Az Aslında Çoktur” adlı yapıtında ortaya koyduğu altı ilkeden yararlanabiliriz:

Sınırlar koymak / En gerekli olanı seçmek / Basitleştirmek / Odaklanmak / Yeni alışkanlıklar yaratmak / Küçük adımlarla başlamak.

Sınırsız istekler fetişizmiyle yaşamak ‘özgürlüğü’, eğlenceli gözükse de, giderek bunun gerilimiyle başetmek olanaksızlaşır. Bunun için yapılan her şeyde, belirli ve kararlı yetinmeci sınırlar koyulmalıdır. Bu hem bireyin, hem toplumsal ve ekolojik dizgenin kendisini yeniden üretim olanağını sağlar.

En gerekli olanın seçilmesi, basitleştirmenin anahtarıdır. Basitleştirmeden önce en gerekli olan seçilmelidir. En gerekli olanı seçmek için, yapılan şeye ait bilgi sahibi olunmalıdır.

Bu iki ilkenin soruları ise şöyle: Nedir değerli olan? / Neyi hedeflemeliyiz? / Neyi (kimi) sevmeliyiz? / Bizim için neyin önemli olması gerek? / Uzun erimli etkiler nedir? / İhtiyaç mı yoksa istek mi? / Temel önem taşımıyorsa elendi mi? / Sürekli düzenleme yapılıyor mu?

Bu ilkelerde en zor şey, tümüyle hayır diyebilmeyi öğrenmektir. Kapitalizmin hazcı formatlamasından çıkmak pek de kolay değildir.

Odaklanma sürecinde hedefe, elimizin altındakine ve olumluya odaklanılmalıdır. Yanlışlardan korkmadan uygulamaya devam edilmelidir.

Kalıcı iyileşmeler için, yeni alışkanlıklar yaratılmalıdır. Örneğin, geri kazanma, ileri dönüşümden yararlanma gibi.

Beş ilkeyi başarılı bir biçimde........

© Aydınlık