Türk saz şiirinin gür seslerinden birisi olan Âşık Şenlik, 19. Yüzyılda Türk halk edebiyatına damgasını vuran önemli âşıklardandır. Şenlik’in edebî kişiliğinin oluşmasında Azerbaycan âşıklarından Hasta Hasan’ın etkisi büyüktür. Şenlik’in yetiştiği dönem, Anadolu ve Azerbaycan sahalarında usta âşıkların yetiştiği dönemdir. Narmanlı Sümmanî, Posoflu Zülalî, Göyçeli Âşık Elesker bunlardan bazılarıdır.

Âşık Şenlik sazıyla sözüyle Azerbaycan ve Anadolu âşıkları arasında köprü olmuş, bu bölgelerin ortak özelliklerini sanatında birleştirmiştir.

Âşık Şenlik, âşıklığının ilk devresinde saz çalmasını bilmezken, Âşık Nuri’den saz dersleri alarak şiirlerini saz eşliğinde terennüm etmeye başlamış, Latif Şah, Salman Bey ve Sevdakâr adlı halk hikâyelerini tasnif etmiştir.

Şenlik, âşık edebiyatı geleneği içerisinde değerlendirildiğinde tam ve usta bir âşıktır. Âşık edebiyatı geleneğinin vazgeçilmezleri olan bade içme, hikâye tasnif etme, atışma ve âşıklar için çok kolay bir yöntem olmayan muamma asma ve muamma indirme gibi özelliklerin tamamına sahiptir.

Anadolu Âşık Kolları’nın en önemlilerinden olan Şenlik Kolunda; çırağın, ustasında hakim olan tavır kendinde yaşadığı gibi, bu eda kendinin yetiştirdiği çırağını da etkilemiş, zamanla bu gelenek zinciri içinde aynı tarzda söyleyen bir âşık grubu oluşmuştur.

İşte usta-çırak geleneği içinde, birbiri ardınca yetişen âşıklar tarafından odak hüviyetindeki usta âşığa bağlılık duyarak, ona ait üslûp, dil, ayak, ezgi, konu ve anıları devam ettiren bu âşık kolu günümüze kadar uzanıp Şenlik Kolu adını yüceltmiştir.

Bu yüceltenler arasında Şenlik çırağ ve takipçilerinden: Bala Kişi, İbrahim, Gazeli, Bala Mehmet, Namaz, Kasım, Asker, Mevlüt, Nesib, Süleyman, İlyas, Gülistan, Rüstem Alyansoğlu, İsrafil, Hüseyin, İslâm Erdener, Mehmet Hicranî, Şeref Taşlıova, Nuri Şahinoğlu ve Murat Çobanoğlu bazılarıdır.

Âşık Şenlik, Anadolu dışında Gürcistan, Azerbaycan sahalarında da çok iyi bilinen önemli bir âşıktır. Onun hakkında bilgilerin ve edebi mirasından örneklerin Tiflis, Bakü arşivlerinde yer aldığı bilgimiz dahilindedir.

Karslı âşıklardan Şenlik’in etkisinde kalmayan âşık yoktur. Yöre âşıklarının hikâye anlatım teknikleri Şenlik’le büyük benzerlik gösterir. Âzeri sahası âşıklarından aldığı birçok unsuru Anadolu’ya yayan Şenlik, âşık edebiyatımıza önemli bir yenilik getirmiştir.

Kuzeydoğu Anadolu bölgesinde farklı dönemlerde çeşitli Türk kabileleri yaşamıştır. Bu nedenden dolayı da bölge insanı zengin folklora ve farklı ağızlara........

© Yeniçağ