Diğer

01 Mayıs 2025

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan

Dün Adalet ve Kalkınma Partisi’nin grup toplantısında konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “15 yıl önce 2023 vizyonu dedik ve bu hedefe ulaştık. Şimdi de 2053 diyoruz” ifadelerini kullandı. 2053 diyorlar ama 2023 vizyonundaki hedeflerin ne ölçüde gerçekleştiği meselesi, propaganda diliyle değil, verilere dayalı olarak konuşulmayı hak ediyor.

Oraya geleceğim. Fakat bundan önce, bu tür uzun vadeli tarih atıflarının yalnızca birer “hedef” değil, aynı zamanda bir rejim dili olduğunu not etmek istiyorum.

Bu meseleye Gramsci ve Weber’le bakmak faydalı olabilir.

Antonio Gramsci’ye göre bir iktidarın sürekliliği yalnızca devlet aygıtlarıyla değil, kültürel hegemonya ile sağlanır. Hegemonya, içinde bulunduğumuz bağlam açısından konuşursak, yönetenlerin topluma kendilerini “doğal ve alternatifsiz” olarak kabul ettirme becerisidir. Bu yalnızca medya düzenlemeleriyle değil, kolektif hafızayı yönlendiren sembollerle, takvimlerle, anmalarla, vizyon belgeleriyle gerçekleşir. 2023 ve şimdi de 2053 vizyonları, bu açıdan bakıldığında sadece planlama belgeleri değil; siyasi ömrünü toplumun zaman algısına kaydettirmeye çalışan bir iktidarın sembolik mühendisliğidir.

Max Weber’in “karizmatik otorite” kavramı da burada işlevseldir. Weber’e göre karizmatik otorite, rasyonel ya da yasal kurumlar yerine, liderin şahsında toplanan kutsal misyon iddiasına dayanır. Erdoğan’ın uzun süredir kendisini hem Osmanlı geçmişine hem Cumhuriyet’in kurucu figürlerine paralel bir tarihsel figür olarak konumlandırma çabası, bu türden karizmatik bir meşruiyetin yeniden üretimine dayanıyor. “2023” böylece hesap sorulabilir bir hedef olmaktan çıkıyor; yerine gelmiş ya da gelmemiş olması fark etmeksizin kutsallaştırılıyor. “2053” ise bu çizginin sürekliliği için bir sonraki durak haline getiriliyor.

Bu tür sembolik politikalarla üretilen vizyon dili, esasen bir........

© T24