Diğer

T24 Haftalık Yazarı

31 Ağustos 2025

25 Ağustos günü New York Times'ta yayınlanan bir makaleye göre, Common Sense Media'nın gerçekleştirdiği ankette Amerikalı gençlerin yüzde 72'si yapay zekâ chatbotlarını terapist ve arkadaş olarak kullandıklarını belirtiyor. Bu oran, aslında küresel bir eğilimin ABD'deki yansıması olarak değerlendirilebilir. Türkiye'de de ara ara gençlerin yapay zekâyı bir arkadaş ya da terapist olarak kullandığına dair çeşitli haberler çıkıyor. Özellikle ChatGPT, Character.ai ve benzeri platformlarda "duygusal destek" arayışındaki kullanıcı sayısının hızla artması, bu dijital arkadaşlık fenomeninin ne kadar yaygınlaştığını gösteriyor. Peki bu durum gerçekten masum bir teknolojik yenilik mi, yoksa daha derin riskleri barındıran bir gelişme mi?

İşte bu soruya yanıt, Stanford Üniversitesi’de bir grup araştırmacının büyük dil modellerinin (LLM) ruh sağlığı uzmanlarının yerini alıp alamayacağını kapsamlı bir şekilde inceledikleri çalışmada yer alıyor.

Temelde "LLM'ler ruh sağlığı uzmanlarının yerine geçebilir mi?" sorusunun araştırıldığı bu çalışmada, bu sorunun yanıtı net bir hayır. Üstelik bu girişimlerin son derece tehlikeli olabileceğini de bilimsel verilerle ortaya koyuyorlar.

Araştırmacılar öncelikle "iyi bir terapi nedir?" sorusuna yanıt arayarak işe başlamış. ABD ve İngiltere'deki büyük tıp kurumlarının rehberlerini tarayarak 17 temel özellik belirlemişler. Bunlar arasında damgalamama, terapötik ittifak kurma, uygunsuz yanıtlar vermeme gibi temel ilkeler var. Bu özellikler aslında terapinin sadece "soru-cevap" olmadığını, karmaşık bir insan ilişkisi olduğunu gösteriyor.

Daha da önemlisi, araştırmacılar bu kriterleri belirledikten sonra, mevcut LLM'lerin bu standartları ne kadar karşılayabildiğini test etmişler. GPT-4o gibi en gelişmiş modeller bile ruh sağlığı sorunları olan kişilere karşı önyargı gösteriyor, hezeyanları destekliyor ve hatta intihar düşüncelerini tetikleyebilecek yanıtlar veriyor. Özellikle şizofren ve alkol bağımlısı profillere karşı modellerin gösterdiği damgalayıcı tutum dikkat çekici. GPT-4o bu kişilerle "yakın çalışmak istemediğini", "arkadaş olmayacağını" ifade ediyor. İnsan terapistlerin........

© T24