menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Cezaevlerinde Sağlık Hakkı ve Mandela Kuralları

18 0
27.07.2025

İnsan haklarıyla ilgili evrensel düzenlemeler, ayrım gözetmeksizin tüm bireyleri kapsar. Suçu ne olursa olsun tüm mahpusların da hakları vardır. Türkiye’de son yıllarda tanık olduğumuz gibi kişiden kişiye de değişmez bu haklar. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu sayfasında Mandela Kuralları sıralanıyor mahpuslar için… Peki bunlara uyulması gerekmez mi? Ya Murat Çalık ne olacak? Sağlık raporuyla ilgili süreci uzatan muameleler, kuralları, yasaları hiçe saymak, insan hakları ihlalleri değil mi?

“Kural 1: Bütün mahpuslar, doğuştan sahip oldukları insanlık onuru ve değeri gözetilerek saygı ile muamele görecektir. Gerekçesi ne olursa olsun hiçbir mahpus işkence ve diğer zalimane, insanlık dışı veya aşağılayıcı muameleye veya cezaya maruz bırakılamaz ve tüm mahpuslar bu tür muamelelerden ve cezalardan korunur. Mahpusların, personelin, hizmet sağlayıcıların ve ziyaretçilerin emniyeti ve selameti her zaman sağlanır.

Kural 2: Kurallar tarafsız olarak uygulanacaktır. Kuralların uygulanmasında ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi veya başka bir görüş, ulusal veya toplumsal köken, mülkiyet, nesep veya başka bir duruma dayanılarak ayrımcılık yapılamaz. Mahpusların dini inançları ve ahlaki değerlerine saygı gösterilecektir.”

Okuduğunuz bu kuralların insan haklarıyla ilgili evrensel düzenlemeler olduğunu tahmin edebilirsiniz. Muhtemelen son dönemde gündeme gelen cezaevlerindeki hak ihlallerine karşı mücadele eden kurum ve kişilerden alıntıladığımı düşüneceksiniz. Evet bu kurallar evrensel ve kaynağı da hak örgütleri değil, hükümete bağlı resmi bir kuruluş olan Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu sayfasında da yer alan Mandela Kuralları (https://www.tihek.gov.tr/kategori/pages/pdf/5ov6wq.pdf).

Eh, adı insan haklarıyla ilgili bir kurum olduğuna göre olması gerekirdi diyebilirsiniz.

Peki uyulması da gerekmez mi?

Bir bakalım ne kadar uyabilmişiz.

70 YIL ÖNCE ‘MAHPUS’ DÜZENLEMESİ

İlk kez, 1955 yılında- tam 70 sene önce "Mahpuslara Muameleye Dair Birleşmiş Milletler Asgari Standart Kuralları” düzenlenmesi, dünya cezaevi sistemleri için bir dönüm noktasıydı. Yıllar içinde hem insan hakları........

© Gazete Pencere