Biraz Jurnal'in sayfaları arasında gezinti. Eski pasajları tekrar gözden geçirme. Döne döne tavaf ettiğim, çoğunu ezberlediğim pasajlar. Benim için Cemil Meriç bir iptila, düşüncenin gökkuşağı. Mustafa Öztürk ve Hadiye Ünsal'ın birlikte kaleme aldığı "Kur'an Tarihi" isimli çalışma hakkında yazdığımız eski bir yazının paylaşımı. Yorumlar, beğeniler ve etkileşimler yok denecek kadar az. Ciddi şeyler paylaşınca ilgilenen çok nadir oluyor nedense. İnsanların kahir ekseriyeti güncelin ve magazinin peşinde. Ahmet Ümit'in Trabzondaki uzun imza kuyrukları. Her zaman olduğu gibi. Moralim bozuldu izlerken. Kıskançlıktan belki de. Gittiği her yerde bu kadar yoğun şekilde ilgi gören bir yazarı hangi yazar kıskanmaz ki!

Sonra "Kur'an'ın Arkeolojisi" başlıklı bir konuşma. Yaklaşık iki saat. Teenni ile dinledim. Kur'an'ın nesnel olarak anlaşılabilmesinin tek çaresi bilimsel anlamda bir Kur'an Arkeolojisi veya Antropolojisi yapmak. Yıllar önce Hasan Hanefi, Muhammed Arkoon, Eb-u Zeyd bunu fazlasıyla yapmaya çalıştı. Ne kadar başarılı oldular, bilmiyorum. Çoğu tekfir edildi ve ülkesinden kovuldu. Nesnel bir yorum, bilimsel bir Kur'an Arkeolojisi ne demek? Hicaz ve çevresinde bilimsel bir arkeolojik kazı çalışması yapılabilir. Ama sonuç ne olur? Kur'an'ın ilk olarak üzerine yazıldığı nesneler bulunabilir mi? Bulunsa ne değişir? Suud yönetimi böyle bir şeye müsaade eder mi? Kur'an'ın Arkeolojisi demek, Kur'an'ın nazil olduğu dönemin kültürü, tarihî, ekonomisi, dini inancı demekse şayet bunu ziyadesiyle yapan bir İslam tarihçiliği yok mu? Taberî, İbn-i Hişam, İbn-i İshak...

Konuşmacı o dönemle ilgili elimizde güvenilir bir malumat yok diyor. Böylesi bir malûmatı elde etmenin yolu ne? Kur'an Arkeolojisi. Devasa oryantalist literatür ortada dururken böyle bir soru sormak???........

© Gazete İpekyol