Vergi Usul Kanunu kural olarak, yükümlülerce tutulan ve üçüncü kişilerle olan işlemlere ait kayıtların tevsikini zorunlu tutuyor.

Bu genel kural gereği, aksine hüküm bulunmadıkça, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde dikkate alınan giderlerin, Kanun’da belirlenen şekilde belgelendirilmesi zorunlu.

Bu zorunluluk sadece defter tutan yükümlülerle sınırlı değil. Defter tutmak mecburiyetinde olmayan, örneğin gerçek gider yöntemini tercih eden kira geliri sahipleri için de geçerli.

Esas olan mükellef adına belgelendirme

Gider veya maliyet unsurlarına ilişkin faturaların ilke olarak mükellef kişi veya kurum adına düzenlenmiş olması gerekiyor. İstisnaları hariç, başkası adına düzenlenen belgelere dayanılarak gider yazılması veya katma değer vergisi indirimi mümkün değil. Bu yönde yapılmış tarhiyatlar ve verilmiş çok sayıda yargı kararı bulmak mümkün.

Kural böyle olmakla birlikte, bazı istisnai durumlarda, belge başkası adına düzenlenmiş olsa da belgeye konu mal veya hizmetin mükellefle ilgili olduğu açıksa, söz konusu belgeye dayanarak gider yazılmasına ve yüklenilen katma değer vergisinin indirimine izin veriliyor.

Yaygı olarak karşılaşılan durumlara örnek olarak; şirket kuruluş ve mükellefiyet tesisi öncesinde yapılan giderlere ilişkin faturaların kurucular adına düzenlenmesi; elektrik, su, doğalgaz, telefon gibi aboneliklere bağlı giderlere ilişkin faturaların mükellef yerine, adına abonelik oluşturulan üçüncü kişiler (ortak, şirket yöneticisi, mülk sahibi, vb.) adına düzenlenmesi gibi durumlar sayılabilir.

Aşağıda, sıklıkla karşılaşılan, vergi kaçırma amacı gütmeyen, daha çok ticari hayatın rutin akışı içinde kabul edilebilir bazı durumlarda, başkaları adına düzenlenen faturaların gider kaydı ve bu tür faturalarda yer alan katma değer vergisi indirimi durumlarını kısaca özetlemeye çalıştım.

Şirket kuruluşu / Mükellefiyet tescili öncesi ortaklar tarafından yapılan giderler

Şirket kuruluşu sürecinde, şirket........

© Ekonomim