menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Rastlantısal iyiliğin yaşattığı haz

16 0
29.11.2025

Birinin bize bir bardak çay ikram etmesi ya da bir şeyi yerinden kaldırmamıza yardım etmesi, beynimizdeki ödül merkezlerini harekete geçiren dopamin adlı kimyasalı salgılatır, bu da kendimizi iyi hissettirir. Ancak bu kibarlıklara bir rastlantısallık bileşeni eklendiğinde, deneyimin beynimizde tetiklediği haz düzeyi bütün olarak ileri derecede artar.

Doğrusu hepimiz muhasebe ya­parız. Muhasebeyi zorlaştı­ran da yine boşluklardır. Zihinsel, duygusal ve zaman zaman beden­sel boşluklardan söz ediyoruz. Peki boşlukların zihninde iyilik ve kötü­lük nasıl tezahür bulur?

Sokakta yürürken hiç tanımadı­ğınız birinin, zorlandığınız bir an­da size yardım teklif etmesi, ken­dinizi nasıl hissettirir? Yahut nor­malde dikkate almayacağınız bir kibarlık, bir gülümseme, bir kolay­lık size nasıl bir duygu veriyor, hiç dikkat ettiniz mi? İnsan, ileri de­recede sosyal bir varlık. Beynimi­zin temel devrelerinden önemli bir kısmı da bu iş için ayrılmış. Sosyal iletişim ve işbirliğinde ileri yete­neklere sahibiz. Bu donanımımız, bizim dışımızdaki en sosyal can­lılarla dahi kıyaslanamayacak ka­dar gelişmiş düzeyde. Elbette insan türünün yaşamının temelini oluş­turan böyle bir özellik için, beyni­mizde birçok alt düzey sistem ço­ğu zaman haberimiz bile olmadan çalışmaya devam ediyor. Ve bu sa­yede, türümüzün devamı için çok önemli sosyal ilişkilerimizi sürdü­rebiliyoruz.

Bugün bildiğimiz kadarıyla zihnimizin en önemli motivas­yon sistemlerinden birisi, dopa­min adlı kimyasal maddeyi kulla­nan ön beyin devrelerimizdir. Bu devreler, hoşumuza giden bir şey­ler deneyimlediğimizde faaliye­te geçiyor veya bu devreleri faali­yete geçiren şeyleri biz “hoş” ya­hut “keyifli” olarak algılıyoruz. Sonuç olarak bu türden davranış­ları görme beklentimiz ve sergi­leme olasılığımız artıyor. Güncel araştırmalar, nezaket ve iyilik gi­bi özelliklerin de böyle bir devre üzerinden çalıştığını gösteriyor.

Birinin bize bir bardak çay ik­ram etmesi ya da bir şeyi yerin­den kaldırmamıza yardım etme­si, beynimizdeki ödül merkezleri­ni harekete geçiren dopamin adlı kimyasalı salgılatır ve bu da ken­dimizi iyi hissettirir. Beynimizde­ki hücrelere tekil olarak baktığı­mızda, nezakete veya........

© Dünya