Cumhurbaşkanı imzasıyla yayımlanan “Yeni Yatırım Teşvik Sistemi” büyük bir coşkuyla kamuoyuna sunuldu. Bakanın sosyal medya paylaşımında, “Yatırım iştahı artacak, Türkiye şahlanacak” benzeri cümleler eşliğinde duyurulan bu sistem, yenilik gibi görünse de, aslında yıllardır süregelen ve sonuç vermemiş eski politikaların farklı başlıklarla yeniden paketlenmesinden başka bir şey değil.

2009 yılından bu yana yürürlükte olan teşvik sisteminin temel mantığı aynı kalıyor: Belirli bölgelere, sektörlere ve yatırımlara kamu destekleri sunuluyor. Ancak yıllar içinde bu sistemin gerçekten bölgesel kalkınmayı sağlayıp sağlamadığına dair elimizde artık net veriler var. Ne yazık ki tablo iç açıcı değil.

Teşvik sistemi 2009’da başladı. Ama 2025’e geldiğimizde halen ülkenin en az gelişmiş illerini barındıran 5. ve 6. bölgelerden hiçbir il, bir üst kategoriye geçememiş. Tersine; Gümüşhane ve Bartın gibi iller daha da geri bölgelere düşmüş. Geriye dönüp baktığımızda, koca 15 yıl boyunca uygulanan onca teşvik, yatırım desteği ve “cazibe merkezi” hamlesine rağmen, en yoksul illerde anlamlı bir kalkınma gerçekleşmemiş.

Bu noktada haklı olarak şu soruyu sormamız gerekiyor: Eğer bu teşvik politikası 15 yılda sonuç vermemişse, neden aynı çerçeveyi “Yeni Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi” adıyla sürdürüyoruz?

Veriler, yeni sistemin sadece başarısız değil, aynı zamanda eşitsizliği derinleştiren bir yapıya dönüştüğünü gösteriyor. 1. bölgede (İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyükşehirleri kapsayan alan) kişi başına gelir 2023’te........

© Birgün