Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 01/12/2021 tarihinde ekonomi ile ilgili önemli açıklamalarda bulunmuştu. Söz konusu açıklamada söylediği ‘faiz sebep enflasyon sonuç’ ifadesi ortodoks/ana akım/neoliberal ekonomistlerin büyük tepkisiyle karşılanmıştı. Neoliberallerin çok arzuladığı politikalar 2,5 yıl önce uygulanmaya başladı. Programın başarısızlığı bir yana yüksek faizlerin ekonomiye olumsuz etkileri tüm çıplaklığıyla bir kez daha tecrübe edildi. 2,5 yıllık süreçte enflasyonu körükleyen etkenlere yüksek faizler de eklendi.

Ortodoks/neoliberal/ana akım ekonomi anlayışına göre yüksek faiz, talep daraltıcı etkisi nedeniyle enflasyonu düşürür. Bu görüş, enflasyonun temel kaynaklarından birinin aşırı talep olduğu varsayımına dayanır. Ayrıca faiz artışının enflasyon beklentilerini düşürerek fiyat istikrarı sağladığı öne sürülür. Avrupa Merkez Bankası’nın yayınladığı bir rapor bize bir kez daha yüksek faizlerin enflasyonu körükleyen etkisini gösteriyor. Rapor, şirket düzeyinde verilerle, Avrupa Birliği’ndeki faiz artışlarının kredi maliyetlerini ve şirketlerin uyguladığı satış fiyatlarını nasıl etkilediğine bakıyor. Çıkan bulgulara göre özellikle rekabetin düşük olduğu sektörlerde (oligopolleşmenin yüksek olduğu sektörler), faiz artışları şirketlerin fiyat yükseltmesiyle sonuçlanıyor; bu da maliyet kanalının enflasyonist olabileceğini gösteriyor. Hem dünya hem de Türkiye piyasalarında oligopolleşme çok yaygın olduğu için kar güdümlü enflasyonun önü açılmış oluyor.

Ekonomide fiyatlar temel olarak maliyet unsurlarına dayanır. Emek maliyetleri, enerji fiyatları, kur geçişkenliği, firmaların piyasa gücü (oligopol veya tekel olması gibi) ve borçlanma maliyetleri fiyatlama davranışlarını belirler. Yüksek faiz—düşük enflasyon ilişkisi otomatik değildir. Tam tersine, faiz artışı:

- İşletmelerin borçlanma maliyetlerini artırır,

- Kredi maliyetlerini nihai ürün fiyatlarına yansıtmalarına neden........

© Aydınlık