Bir savcının bir soruşturmayı başlatırken ve yürütürken ki amacı ve motivasyonu o yargılamanın siyasi yargılama olup olmadığına karar verecektir. Bir hakimin yargılamayı yürütürken yargılanan kişilere/bu kişilerin avukatlarına karşı tutumu, nihai kararını verirken kararına etki eden durumlar, o yargılamanın siyasi yargılama olup olmadığına karar verecektir

Ahmet Baran Çelik*

Geçtiğimiz hafta bu köşede “Siyasi Tutsaklık Hakikatinin İnkârı Üzerine” başlıklı bir yazı yazıldı. Yazı cumhurbaşkanının başdanışmanlarından birinin “Türkiye’de siyasi tutsak yoktur..” twitine istinaden, siyasi tutsaklığın inkarının sebeplerinin altında yatan nedenlere ilişkindir. Biz de bu sebeple siyasi tutsaklığın olup olmadığını anlamak açısından siyasi davaların olup olmadığını irdelemek istedik. Malumunuz olduğu üzere bir siyasi tutsaktan bahsedebilmek için bir siyasi davanın varlığını kabul etmek gerekir. Peki siyasi davalar var mıdır?

Bu soruya birkaç başlıkta cevap verilebileceğini düşünüyorum. Elbette bunlarla sınırlı değil ancak biz şimdilik bu kadarıyla yetinelim.

Kanunlar/yasal düzenlemeler

Devlet organları bu konuda kendisini gizlemez veya bu durumu inkar etmezdi eskiden. Nitekim bu amaçla kanunlar çıkarılır, özel yetkili mahkemeler kurulurdu. Bunlardan birçoğu zamanla isim değişiklikleri yapılarak bu durum gizlenmeye çalışıldı ve siyasi davaların varlığı inkar edilmeye başlandı. Ancak siyasi davaların, yasal düzenlemelerden de anlaşılacağı en önemli kanun ve ilgili maddeleri halen daha yürürlüktedir. Bu kanun 4/6/1937 Tarihli 3201 Sayılı Emniyet Teşkilat Kanunudur. İlgili kanunun 8. maddesinin 1. fıkrası şöyledir: “Polis: İdari, siyasi ve adli kısımlara ayrılır.” Aynı kanunun 9. fıkrası B bendi ise “Siyasi polis, Devletin umumi emniyetine taallük eden işlerle mükellef olan kısımdır” şeklindedir. Bu maddelerden de anlaşılacağı üzere polis gücü içerisinde kanunla kurulmuş bir Siyasi Polis birimi vardır. Eskiden Siyasi Şube olan bu birim zamanla görünürde isim değiştirip 1. Şube veya sonradan Güvenlik şube, Terörle mücadele şubeleri isimlerini almıştır. Ancak zaman içerisinde isim değişikliğine gidilmiş ise de dayanak kanunlarında halen Siyasi Şube olarak geçmekte ve görev olarak da siyasi nitelikte davaları hazırlamaktadırlar.

Emniyet Teşkilatı Kanunu dışında, TCK dördüncü kısımda düzenlenen........

© Yeni Yaşam