Anadolu’nun merkezinde, Frig Uygarlığı’nın kalbi sayılabilecek bir coğrafyada yükselen Midas Anıtı (diğer adıyla Yazılıkaya) tarih, mitoloji ve sanatın iç içe geçtiği benzersiz bir kültürel yapıdır.

Eskişehir’de arabamızı Han ilçesine doğru sürerken, aklımda Midas ve Frig Uygarlığı vardı...

***

Eskişehir’in Han ilçesi yakınlarında bulunan bu anıtsal yapı, yalnızca bir kaya kabartmasından ibaret değildir; aynı zamanda Friglerin dinsel dünyasının, estetik anlayışının ve siyasal yapısının izlerini taşıyan bir kült merkezidir.

Bu anıt, klasik dönem kaynaklarında “Midas” olarak anılan ve hem tarihsel hem mitolojik kimliğiyle ünlenen Frig kralının adıyla ilişkilendirilmiştir.

Bu kapsamlı yazı, Midas Anıtı’nın mimari özelliklerini, dinsel işlevini, arkeolojik buluntularını ve Kral Midas’ın tarihsel ve mitolojik kişiliğini derinlemesine inceleyerek Anadolu uygarlıkları tarihinin bu önemli sembolünü bütüncül bir perspektifle ele almayı amaçlamıştır.

***

Burada Frigler için bir paragraf açalım ve Frig Uygarlığı’nın kökenlerine inelim...

Frigler, MÖ 12. yüzyılda Ege Göçleri sonrasında Trakya’dan Anadolu’ya geldiği düşünülen ve MÖ 9–7. yüzyıllar arasında Orta Anadolu’nun siyasî ve kültürel hâkimi haline gelen bir halktır.

Devletlerinin merkezi bugünkü Polatlı yakınındaki Gordion’dur. Ancak Eskişehir- Afyon- Kütahya üçgeni, Frigya’nın kutsal ve kült alanlarının yoğunlaştığı bir bölge olmuştur.

***

Yazılıkaya, doğal bir kaya kütlesinin Frigler tarafından işlenmesiyle oluşturulmuş çok geniş bir tören, mezar ve yerleşim kompleksidir.

Platonun üzerindeki kutsal alan, Frig dininde önemli rol oynayan Ana Tanrıça Kybele (Matar Kubileya) kültünün en belirgin merkezlerinden biri olarak kabul edilir.

***

MÖ 7. yüzyılın başlarına tarihlenen Midas Anıtı, yaklaşık 17 metre yüksekliğinde ve yaklaşık 10 metre genişliğinde bir kaya cephesidir.

Ön yüzey, Frig mimarisinin en karakteristik öğelerinden biri olan geometrik motiflerle bezeli düz bir panel olarak oyulmuştur.

***

Frig dokuma kültürünü yansıtan “u” şeklinde kıvrımlar, yani meander ve örgü motifleri, düz bir yüzey üzerinde işlenmiş tapınak cephesini........

© Yeni Düzen