Kurşun, düşük konsantrasyonlarda bile beyin gelişimini bozabiliyor ve çocukların IQ’sunu düşürebiliyor.

Kanımızda Kurşun

Sebebi, McFarland ve ekibinin 2022’de yayınladığı bir çalışma. 1976’dan 2016’ya kadar bir ila beş yaş arasındaki çocukların sağlık ve kan seviyelerini inceleyen birkaç uzun vadeli ABD çalışmasının verilerini değerlendirdiler. Ekibin sorusu şuydu: Bu çocuklar, nerede ve hangi zamanda yaşadıklarına bağlı olarak ne kadar kurşuna maruz kalmışlardı? Yüksek kan kurşun seviyelerinin çocukların zekası üzerindeki etkisine dair anketlerle birleştirildiğinde, sonuçlar şaşırtıcıydı.

Analizlere göre, 1966-1970 yılları arasında doğanların x’inin çocukluk döneminde kan kurşun seviyeleri desilitrede 15 mikrogramın üzerindeydi. Ekip, “Bu grupların önemli bir kısmının kan kurşun seviyeleri desilitrede 30 mikrogramın üzerindeydi” diye bildiriyor. Ancak, desilitre kanda 10 ila 20 mikrogram kadar düşük kurşun konsantrasyonlarında bile çocuklarda zeka geriliği ve psikomotor bozukluklar gelişebilir.

Ağır metal hem akut zehirlenmeye neden olabilir hem de vücutta kademeli olarak birikebilir. Kronik kurşun zehirlenmesi böbreklere, bağırsaklara ve kan hücrelerine zarar verebilir ve özellikle beyin ve sinir sistemini etkileyebilir.

Tanktan havaya

Peki tüm bu kurşun nereden geldi? Suçlu endüstriyel emisyonlar mıydı? Yoksa 1986’dan beri ABD’de yasaklanmış olmasına rağmen hâlâ birçok eski evin duvarlarında gizlenen eski kurşun borular mıydı? Evet, kesinlikle. Ancak en büyük pay, arabaların onlarca yıldır kullandığı kurşunlu benzinde. 1920’lerden 1990’lara kadar, yakıtlar, motorlara zararlı olan benzinin vuruntusunu azaltmak için kurşun içeriyordu.

Sonuç olarak, araba egzoz dumanları da buna bağlı olarak yüksek seviyelerde kurşun içeriyordu ve bu kurşun, hava yoluyla dünya çapında milyonlarca insanın akciğerlerine girdi. Özellikle büyük şehirlerde ve sanayileşmiş ülkelerde, 1970’ler ve 1980’lerde hava bazen yüksek kurşun konsantrasyonlarıyla kirlenmişti.

Peki kurşun benzine nasıl girdi?

Özetle: Kurşunlu benzin, oktan sayısını artırmak ve motorların vuruntu yapmasını engellemek için tetraetil kurşunun benzine eklenmesiyle üretildi.

Uzun vadeli gizli etkiler: ABD’de yapılan bir araştırma, tüm bir neslin çocukluk çağında aşırı kurşun maruziyetinin sonuçlarından muzdarip olabileceğini ortaya koyuyor. Araştırmaya göre, özellikle 1960-1980 yılları arasında doğanlar, çocukluklarında o kadar yüksek seviyelerde kurşunlu benzine maruz kalmışlar ki, IQ’ları yedi puana kadar düşmüş. Sadece ABD’de bu durum toplamda 824 milyon IQ puanına mal olmuş ve ABD nüfusunun neredeyse yarısını etkilemiş.

Kurşun, akut zehirlenmeye neden olabilen ağır bir metaldir, ancak vücutta kademeli olarak da birikebilir. Kronik kurşun zehirlenmesi böbreklere, bağırsaklara ve kan hücrelerine, özellikle de beyin ve sinir sistemine zarar verebilir. Çocuklarda, desilitre kan başına sadece 10 ila 20 mikrogram kurşun dozu, zeka geriliğine ve psikomotor bozukluklara yol açabilir.

Eski kurşun borular ve endüstriyel emisyonların yanı sıra, kurşun kirliliğinin başlıca kaynaklarından biri de onlarca yıldır kullanılan kurşunlu yakıtlardır. 1920’lerden 1990’lara kadar benzin kurşunluydu ve bu nedenle trafik egzoz dumanları kurşun içeriyordu.

Als eine der Hauptquellen der Bleibelastung gelten neben alten Bleileitungen und Industrieabgasen vor allem die über Jahrzehnte genutzten bleihaltigen Kraftstoffe. Von den 1920er bis in die 1990er Jahre hinein war das Benzin verbleit und die Verkehrsabgase daher entsprechend bleihaltig.

Çevresel etki ne kadar yüksekti?

Florida Eyalet Üniversitesi’nden Michael McFarland ve meslektaşları, kurşunlu benzine maruz kalmanın sonuçlarını ve kaç kişinin bundan etkilendiğini ve etkilenmeye devam ettiğini araştırdılar. Çalışmaları için öncelikle, 1976 ile 2016 yılları arasında bir ila beş yaş arasındaki çocukların sağlık ve kan durumlarını inceleyen birkaç ulusal uzun vadeli çalışmadan elde edilen verileri değerlendirdiler. Bu sayede, zaman dilimine ve konuma bağlı olarak kurşun maruziyetinin seviyesini belirleyebildiler.

Araştırmacılar, bu sonuçları, yüksek kan kurşun seviyelerinin çocukların zekası üzerindeki etkisine dair anketlerle birleştirdiler. Bu verileri ve geçmiş yakıt tüketim istatistiklerini kullanarak, bugün hayatta olan kaç Amerikalının çocukluk döneminde potansiyel olarak zararlı kurşun seviyelerine maruz kaldığını ve bunun IQ’ları üzerindeki etkilerini hesapladılar.

“Şok oldum”

Sonuç araştırmacıları bile şaşırttı: “Dürüst olmak gerekirse, şok oldum,” diyor MxcFarland. “Rakamlara baktığımda, artık biliyor olsam da, hâlâ şok oluyorum.” Verilere göre, 170 milyondan fazla Amerikalı çocukluk döneminde yüksek kurşun seviyelerine maruz kalmış ve bu da zihinsel gelişimi olumsuz etkilemiş.

Ekip, özellikle 1951 ile 1980 yılları arasında doğan çocukların kanlarında zararlı kabul edilen sınırların önemli ölçüde aşıldığını tespit etti. Araştırmacılar, “Örneğin, 1966 ile 1970 yılları arasında doğan insanların yaklaşık x’inin kanındaki kurşun seviyesi çocukluk döneminde desilitrede 15 mikrogramın üzerindeydi,” diye bildiriyor. “Bu grupların önemli bir kısmının kanındaki kurşun seviyesi desilitrede 30 mikrogramın üzerindeydi.”

824 milyon toplu IQ puanı kaybı

Çocukluk çağında kurşuna maruz kalmanın sonuçları oldu ve olmaya devam........

© Turkish Forum