“İnsan ada değildir,

Bütün de değildir tek başına,

Kıtanın bir parçasıdır,

Okyanusun bir damlasıdır…”

John Donne’nin bu dizeleri yüzyıllar öncesinden bugünlere yankılanıyor. Çünkü bir insanın acısı, hepimizi biraz eksiltir. Birinin ölümü, diğerinin sessizliğinde yankı bulur. Belki de bu yüzden Ernest Hemingway, 1940’ta yazdığı romanına “Çanlar Kimin İçin Çalıyor” adını verdi. Çünkü çanlar yalnızca ölüler için değil, seyredenler için de çalar.

Hemingway, İspanya İç Savaşı’nda savaş muhabiriydi. Gerillaların arasında dolaştı, ölümle burun buruna geldi. Faşizmin karanlığına karşı direnenlerin korkularını, öfkelerini, umutlarını gördü. Bu tanıklığı romanına taşıdı. “Çanlar Kimin İçin Çalıyor”, bir kahramanlık destanı değil; insanın vicdanla savaşıdır.

Romanın kahramanı Robert Jordan, bir köprüyü havaya uçurmakla görevlendirilen Amerikalı bir profesördür. Köprü, düşmana darbe vuracaktır ama aynı zamanda onun mezarı olacaktır. Hemingway burada, savaşın kazananı olmadığını insana unutturmayan o sessiz trajediyi anlatır.

Savaş, kimsenin kazanmadığı bir oyundur.

Bir karakterin sözleriyle:

“Bizimle savaşmamaları gerek aslında. Bizim gibi yoksul insanlar........

© Tigris Haber