Diğer

19 Eylül 2025

Anayasa tartışmaları sadece Türkiye’de yaşanmıyor. Farklı ülkelerde de farklı bağlamlarda bu mesele su yüzüne çıkıyor. Örneğin Almanya’da devletin “temel sütunları” konusu, tamamen farklı nedenlerle kısmen tartışmaya açıldı.

İlginçtir Almanların bir “anayasa”sı yok. Anayasa’ya denk düşen metnin adı Grungesetz , yani “Temel Kanun”.

Almanya, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Doğu ve Batı diye ikiye bölündüğü için Batı’dakiler yeni bir anayasa koyamayacaklarını söylediler. İki Almanya’nın yeniden birleşeceği güne kadar geçici nitelikte bir “Temel Kanun” koyacaklarını ifade ettiler. Bu nedenle “anayasa” (Verfassung) ifadesini kullanmadılar.

Temel Kanun’un 146’ncı maddesine de şöyle yazdılar:

“Almanya’nın birleşmesini ve özgürlüğünü tamamlamasından sonra, bütün Alman halkı için geçerli olan bu Temel Kanun, Alman halkının serbest iradesiyle kabul edeceği bir Anayasanın yürürlüğe girdiği günde geçerliliğini kaybeder.”

1989 yılında Almanya’yı ikiye bölen Berlin duvarı yıkıldı. Ardından Demokratik Almanya Cumhuriyeti yani Doğu Almanya tarihe karıştı. 3 Ekim 1990’da Doğu toprakları Batı’ya dahil oldu ve Almanya yeniden birleşti.

Gelgelelim yeni bir anayasa hazırlanmadı. Temel Kanun aynen uygulanmaya devam etti. Fakat buna rağmen bu “madde 146 tartışması” sürmeye devam etti. Temel Kanun’un yürürlükte olmadığını ileri sürenler oldu, hâlâ da varlar.

Özellikle Doğu’da, Temel Kanun ile........

© T24