Diğer

T24 Haftalık Yazarı

20 Temmuz 2025

Bu hafta yapay zekâya, yani LLM’lere, bir ara verip Türkiye’de dahil 31 ülkeyi içeren bir araştırmadan bahsetmek istiyorum. İçinde yaşadığımız dönem popülist fikirler ve ideolojilerin havada uçtuğu bir dönem. Özellikle siyasette popülist sağ siyasetçilerin pek çok ülkede iktidar ya da ciddi oranda destekçilerinin olduğu bir gerçek, dolayısıyla onların argümanlarının da yükseldiğini söylemek mümkün. Kamuoyu araştırma şirketi IPSOS da geçtiğimiz günlerde Türkiye ve 30 diğer ülkede popülizmin yükselişine yol açan küresel algıları içeren anlamak için düzenlemiş olduğu çalışmanın sonuçlarını paylaştı. Çalışmadaki bulgular Türkiye özelinde ilginç çıkarımlar içeriyor.

Türkiye’de toplumun yüzde 68’i toplumun “kırık” olduğunu düşünüyor. Bu oran küresel ortalamanın (yüzde 56) oldukça üzerinde. Türkiye'nin önünde sadece Almanya (yüzde 77), Güney Afrika (yüzde 72), Macaristan (yüzde 71) ve Brezilya (yüzde 69) var.

Bu düşünceye dair dikkat çekici olan şey ise bu algının 2023'ten bu yana yüzde 7 artması. Aynı dönemde örneğin Meksika 29 puan, İtalya 9 puan düşüş gösterirken, Türkiye'de durum tersine gitmiş. Sadece bu da değil, toplumun kırık olduğuna dair algı 2021’e göre yüzde 8, 2016’ya göre yüzde 22 artmış durumda.

Bu kadar veri eğer kırık toplum ne demek bilinmiyorsa pek bir sonuç da ifade etmeyebilir. Kırık toplum (broken society) ifadesi, toplumun temel kurumlarının, değerlerinin ve sosyal bağlarının işlevini yitirdiği, parçalandığı veya zayıfladığı durumu tanımlamak için kullanılan bir kavram. Dolayısıyla Türkiye’de geçen gün toplumun temel kurumlarının, değerlerinin ve sosyal bağlarının işlevini yitirdiği, parçalandığı veya zayıfladığını düşünen insan sayısı artıyor desek pek yanılmış olmayız.

Türkiye’nin neredeyse lider olduğu konu başka bir başlık ise ülkenin gerilemekte olduğuna dair algı. Yüzde 71’le Fransa’nın hemen arkasından 31 ülke arasında ikinci olan Türkiye, bu konuda ABD (yüzde 57), Almanya (yüzde 68), İngiltere (yüzde 68) gibi ülkelerden bile daha karamsar bir tablo çiziyor. Tıpkı kırık toplum algısı gibi, ülkenin gerilemekte olduğunu düşünen insan sayısıda 2023’e göre yüzde 5, 2021’e göre ise tam yüzde 17 artmış.

Klasik bir tartışma programı argümanı olacak ancak Türkiye’de hem geleneksel siyasete hem de uzmanlara olan güvensizlik oldukça yüksek. "Geleneksel partiler ve politikacılar benim........

© T24