Diğer

09 Nisan 2025

“Hukuksuzluk” terimini kullanmayı pek sevmiyorum.

Bunun yerine “hukuka aykırılık”, “hukuk ihlali” hatta “adaletsizlik” deyimlerini tercih ediyorum.

Hukuk ihlalleri ve adaletsizlikler arasında bir sıralama yapsak, sıralamada en üstte olan, yani en ağır ve vahim hukuk ihlali hangisi olur?

Diğer bir deyimle, en büyük adaletsizlik nedir?

Kişilerin ve toplumun adalete ve hukuk düzenine olan güven ve inancını en çok hangisi zayıflatır veya yok eder?

Sıralamada üst sıralar için yarışacak hukuk ihlalleri veya adaletsizlikler belli:

Suçlu olmayanı haksız yere cezalandırmak.

Suçlu olana ceza verilmemesi.

Cezanın suçlu olana değil suçlu olmayana verilmesi.

Suç ve cezanın geçmişe yürütülmesi.

Bir kimsenin başkasının fiili nedeniyle cezalandırılması.

Kanunsuz suç ve ceza olmaz kuralının ihlali.

Savunma hakkı tanımadan ceza verilmesi.

Kazanılmış (müktesep) hakların devletçe korunmaması.

Ceza veren ya da aleyhe karar veren mahkemenin/yargıcın tarafsız ve objektif olmaması.

Hukuk kurallarının uygulanmasında belirsizlik ve öngörülemezlik.

Kanunların uygulanmasında ve idari ve yargısal kararlarda özenli ve titiz davranılmaması ve üstünkörü, özensiz ve keyfi muamele yapılması.

Kanunların uygulanmasında ve idari ve yargısal kararlarda kanunun içeriğinin ve metninin dikkate alınmayıp, politik ve sosyolojik konjonktüre göre karar verilmesi.

Kanunların uygulanmasında ve idari veya yargısal kararlarda ve tercihlerde eşit davranılmaması ve kişiye göre farklı muamele yapılması.

Örnekler daha çoğaltılabilir ve örneklerin her birinin çok ciddi adaletsizlik doğurduğu kesin.

Ama içlerinden birini en büyük adaletsizlik olarak seçmek gerekseydi, hangisini seçerdiniz?

Bana göre en büyük adaletsizlik sonuncusu.

İdari, hukuksal ve yargısal kararlarda ve tercihlerde eşit davranılmaması ve “adamına göre farklı muamele”.

Kişiler nezdinde en kabul edilemez adaletsizlik benim gözlemime göre bu.

Toplum vicdanının en çok tepki verdiği adaletsizlik bu.

Aynı veya benzer suçlamayla suçlanan herkese haksız yere ceza verildiğinde bu adaletsizliğe kişiler ve toplum vicdanında gösterilen tepki 10 üzerinden 7 ise, aynı durumda olup aynı fiilleri işleyen iki kişiden birine ceza verilip diğerine verilmediğinde kişiler ve toplum vicdanında gösterilen tepki 10 üzerinden 10’a çıkar.

Yani toplum psikolojisinde en büyük adaletsizlik eşitliğin ihlalidir.

Adaletin temel bazı (subasmanı) ve taşıyıcı kolonu eşitliktir.

Hatta gerçekten suç işleyen iki kişiden biri cezalandırılır ama diğeri cezalandırılmazsa toplum vicdanı bunu da adaletsizlik kabul eder ve gerçekten suç işleyenin aldığı ceza da bu durumda adaletsiz kabul edilebilir.

Kişiler ve toplum vicdanında eşitlik ilkesi neden bu kadar önemsenir?

Sonuçta adaletsizliğin sana yapılıp yapılmaması önemli değil mi?

Neden aynı durumda olduğun diğeri için........

© T24