Ünlü tarihçi Arnold Toynbee, “Medeniyetler, karşılaştıkları zorluklara verdikleri toplu tepkilerle ya yükselir ya da yok olurlar,” der. Yani mesele sadece kriz değil, krize birlikte nasıl cevap verdiğimizdir. Birlik olmak, sadece aynı fikirde olmak değil, aynı hedefte kenetlenebilmektir.

Tarih boyunca halklar, krallar, filozoflar, işçiler… Ne zaman birlikte hareket ettiyse, dünya dönmeye biraz daha değerli hale geldi. Fransız Devrimi, birlik olmasaydı sadece üç kelimeden ibaretti: Liberté, égalité, fraternité. Ama o üç kelime, bir halkın birlikte haykırışıyla tarih yazdı.

Sosyolog Émile Durkheim, “Toplum, bireylerin toplamından fazlasıdır,” derken, aslında bize görünmeyeni anlatıyordu: Birlikteyken bir enerji doğar, tek tek sahip olamayacağımız bir güç. O güç, çocuklarımızın daha güvenli bir sokakta büyümesini sağlar, yaşlıların yalnızlığını unutturur, hayvanlara uzanan merhametli eller olur.

★★★

Psikolojiye gelirsek… Alfred Adler şöyle der: “Bir insanın ruhsal sağlığı, diğer insanlarla ne ölçüde iş birliği........

© Sözcü