Robotlar artık hayatın her alanına girmiş durumda. Sağlıkta en hassas ameliyatları yapıyor, doğumlara eşlik ediyor; sanayide üretim hattındaki kusurları sıfıra indiriyor; finans ve lojistikte insan hatasını en aza çekiyor. Teknolojinin soğuk aklı, bazı durumlarda insanın zaaflarını telafi ederek büyük fark yaratabiliyor. Peki aynı mantık adalet saraylarına da girse, yani kararları insanlar değil robot hakimler verse, daha adil bir düzen mümkün olur mu?

Bugün mahkemelerden çıkan kararlara bakınca içimizi burkan, çoğu zaman öfkelendiren bir tabloyla karşılaşıyoruz. Bir yanda yıllarca süren ve her aşaması siyasi rüzgârlara göre yön değiştiren davalar, diğer yanda kanıt sunulmadan alınan cezalar ya da özgürlükleri kısıtlayan kararlar… Adaletin kantarı şaştığında, “Acaba bu işi bir robota bıraksak daha mı iyi olurdu?” sorusu artık ironiden çıkıp ciddi bir tartışmaya dönüşüyor bence.

Robot hakim ne yapar? Robot hakim, ne kariyer hesabı yapar, ne telefon bekler, ne de politik iklimi gözetir. Sadece kanunu uygular. Evet, insani empatiyi bilmez, mağdurun gözyaşına bakıp kararını değiştirmez. Ama en azından yasaları herkese eşit uygular.

Bir robot hakim, delil olmadan insanı mahkûm etmez, beraat etmiş kişiyi tekrar yargılamaz, ifade özgürlüğünü yok saymaz. Bu bile toplumda adalet duygusunu geri getirmeye yeter. Vicdanı konuşmaya sıra geldiğinde belki insana ihtiyaç olur; ama vicdanın yerini siyasetin aldığı bir düzende, robotun kuru mantığı bile vicdandan daha değerli duruma gelebilir.

Düşünün: Toplumsal bir olay sonrası açılan bir dava var. Onlarca sanık, yüzlerce ifade, dağ gibi dosya… İnsan hakim, kamuoyu baskısını, medyanın manşetlerini ve “yukarıdan gelen” görünmez sinyalleri hissediyor. Bir gün “delil........

© Kısa Dalga