1. MİRAS HUKUKUNDA ZÜMRE SİSTEMİ VE KÖK İÇİNDE HALEFİYET KURALI

Türk ve İsviçre hukuk sistemlerinde kanuni mirasçılığın belirlenmesinde zümre sistemi kabul edilmiştir.

Zümre, bir şahıstan üreyenlerin o şahısla birlikte meydana getirdikleri hısımlardan oluşur. Bir zümre başı ve onun altsoyunun oluşturduğu topluluk söz konusudur. Her zümrede zümre başından gelen asıllar ile bunların altsoylarının oluşturduğu bütüne ise kök adı verilir.

Kök içinde halefiyet kuralına göre ise, bir zümre içinde mirasbırakandan önce ölen yasal mirasçının miras hakkı kendi altsoyuna geçer. Ancak eşin üçüncü zümreyle birlikte mirasçı olması durumunda, üçüncü zümre mirasçılarının birinin ölmesi durumunda sadece çocukları onların yerine geçer.

Örneğin, mirasbırakanın kendisinden önce ölen üç çocuğu var ise, miras ilkin üçe bölünür ve ölen mirasçıların çocuklarına geçer. Yani önce ölen çocuklarından birinin bir çocuğu var ise, alacağı miras payı 1/3’tür. İki çocuğu olan diğer ölen çocuğun mirasçılarının her birinin alacakları pay ise 1/6’dır. Mirasbırakandan önce ölen üçüncü çocuğunun ise sağ olan üç çocuğu var ise bu çocukların her birinin alacağı pay ise 1/9’dur. Eğer bu mirasçılarından birinin altsoyu yoksa payı, zümre içindeki diğer kanuni mirasçılara geçer.

Zümre sisteminde mirasçıların belirlenmesinde gözetilmesi gereken kurallar:

a)-Türk Medeni Kanunu’ndaki siteme göre, mirasın bir sonraki zümreye geçebilmesi için daha önceki zümrede hiç bir mirasçının bulunmaması gerekir. Yani yakın bir zümreden olan mirasçılar, daha sonraki zümrede olan mirasçıları miras dışı bırakır.

b)-Aynı kural zümrenin kendisi için de geçerli olup, zümre içinde mirasbırakana daha yakın olan mirasçı, uzak olan mirasçıyı miras dışı bırakır. Örneğin, mirasbırakan öldüğünde çocuk hayatta ise torunların miras hakkı olmadığı gibi; çocuksuz ölen mirasbırakana mirasçı olacaklar sağ olan anne ve babadır. Kardeşler, anne ve baba sağ iken miras payı alamazlar.

c)-Her zümredeki mirasçılar mirasbırakana eşit paylarla mirasçıdırlar.

d)-Mirasbırakandan önce ölen veya başka bir nedenle (mirastan ıskat, mirastan yoksunluk gibi) mirasçı olamayan hısımların yerine onların altsoyları ölen veya başka bir nedenle mirasçı olamayanın payı kadar mirasa hak kazanırlar.

e)-Mirasbırakandan önce ölen veya başka bir nedenle (mirastan ıskat, mirastan yoksunluk gibi) mirasçı olamayan hısımların mirasçısı yoksa miras payı yanındaki mirasçıya geçer. Örneğin mirasbırakandan önce ölmüş olan çocuğun miras payı mirasbırakanın diğer çocuklarına geçer.

“…743 Sayılı Türk Kanunu Medenisinde mirasçılar üç zümre ile sınırlandırılmış olup…

Bu durumda alt soyu olmayan murisin mirasçısı ana ve babasıdır. Ana veya babası kendisinden evvel vefat etmiş ise, vefat etmiş olan ana veya babaya intikal edecek miras bu ana veya babanın alt soyuna ait olur. Muristen önce ölmüş olan ana veya babanın alt soyu olmadığı takdirde onun hissesi de sağ kalan ana veya babaya veya onlar ölmüş ise onların alt soyuna geçer, ölmüş olan ana veya babanın ana ve babasına yani 3. zümreye geçmez. Önce gelen zümrede mirasçı varsa sonra gelen zümredekiler mirasçı olamazlar, bir zümre içinde bir mirasçı muristen önce ölmüşse, miras onun alt soyuna geçer.

Somut olayda murisin ana bir baba ayrı kardeşleri mevcut olup muristen önce ölen alt soyu bulunmayan babasının kardeşlerine ve onların çocuklarına yani murisin 2. zümre mirasçıları varken 3. zümre olan muristen önce ölen büyük ana ve büyük babasının alt soyuna miras kalmaz. Mirasın tamamı 2. zümre olan ana bir kardeşlerine kalır…”[1]

2. MİRAS HUKUKUNDA KANUNİ MİRASÇILAR

2.1. Mirasçı Olabilme........

© Hukuki Haber