"Modern kozmoloji iki önemli değişikliğe yol açmıştır.

Küllî varlık düzeni içinde insanı merkezi konumundan koparmış, günlük yaşam ve diğer gerçeklik seviyeleri arasındaki anlamlı sürekliliğin temelini oluşturan mekânsal algıyı parçalamıştır..."

(Samer Akkach; Kozmoloji ve Mimari)

Şehir; kozmosun mekânda tezahürü olarak önemli bir yere sahiptir. Bu anlamda şehir; düzeni, ahengi, her şeyin yerli yerinde oluşunu, adaleti ve mizanı temsil eden kozmosu kucaklar. Şehirleri kaotik durumun yaşanılmazlığından kurtarabilmenin yolu, kozmosu kucaklayan bir şehir ve mimari anlayışı tesis etmekten geçecektir. Modern kent anlayışı varlığını kozmolojiden kaçış üzerine kurmuştur. Kadim şehirlerin düzenlilik uyumluluk ve ahenk halinin olmaması kentin kaotik yapısından kaynaklanmaktadır. Evet, kent kaosu, şehir kozmosu temsil eder.

Mikro kozmos; İnsan; makro kozmos; âlem. İnsan küçük âlem, âlem büyük insan… Kozmos; insan ile âlem arasında uyum, ahenk, denge. Kozmos düzenli olma hali. Kaostan; düzensizlik halinden kurtulmuş, düzene sokulmuş evren. Evrende her şey yerli yerinde, âlem kozmos halini yansıtıyor, bu haliyle âlemde her şey bir düzen üzere. Hani der ya insan; dünya bozulmuş diye, oysa bozulan dünya değil, insanın kendisi, tercihleri, tasavvuru. İdraki tercihleri ve tasavvuru bozulan insanın tasarımı da bozuk oluyor. Yaşanılmaz bulduğumuz yer aslında yaşanılmaz kıldığımız yer oluyor. İnsan tercihleri doğrultusunda şehri inşa ediyor. Sorun âlemdeki kozmosta değil........

© Gazete İpekyol