Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek vergi kaçıranları tespit etmek için bütün OSB’lerin giriş ve çıkışlarında ve büyükşehirlerin bütün ana arterlerinde kalıcı olarak maliye memuru dikeceklerini söylerken, arka planda neler oldu? Bakan Şimşek, temmuz 2024’te TÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi toplantısında “Amacımız vergilendirilmemiş bir alan bırakmamak, vergide adalet ve etkinliği sağlamak. Yük hiçbir şekilde dar gelirlilere yüklenmeyecek” diyordu. TÜSİAD, MÜSİAD ve nicesi ‘vergide adalet çağrısı’ yapıyordu.

Geriye doğru izleri takip ederek sözler ve eylemler arasındaki farkı, gerçeği göreceğiz.

Türkiye’nin en büyük 10 sanayi şirketinin 2024 yılında ödedikleri verginin gelirlerine oranı yüzde 17, binde 1, on binde 2, sıfır ve sıfır. Türkiye üretim yapan en büyük 10 sanayi şirketi yine ve yeniden 2024 yılında da önceki yıllarda olduğu gibi cirolarına oranla ya çok düşük kurumlar vergisi ödedi ya da hiç vergi ödemedi.

Ücretli emek kağıt oyunlarıyla daha fazla vergilendirilirken şirketler teşvik, istisna ve indirimlerle fiili olarak vergisizleştirildi. Türkiye’de sanayi üretimi gerçekleştiren -altın rafinerileri hariç- 10 devi TÜPRAŞ, Ford Otosan, Star Rafineri (Socar), Toyota, Oyak Renault, Arçelik, Ereğli Demir Çelik, TOFAŞ, İskenderun Demir Çelik ve Hyundai Assan’ın ‘vergi fotoğrafı’ aynı zamanda devlet-sermaye ilişkilerinin fotoğrafıdır. Şirketlerin dördü Koç Holding ve uluslararası sermayeye ait. Oyak, Erdemir’in birer şirketleri listede ve kalanı tamamen uluslararası sermayeye ait tekeller.

***

Şirketlerin öde(me)diği vergiye geçmeden önce işçilerin ödediği vergi oranı için küçük bir referans belirleyelim. Türkiye’de geçtiğimiz yıl asgari ücret 17 bin 2 TL olarak uygulandı. Türkiye’nin en büyük şirketlerinde çalışan işçilerin 2024 yılında ortalama olarak 10 bin lira daha fazla ücret aldığını varsayalım. Esasında alınan ücret bu tutarın üzerindedir, dolayısıyla ödenen vergi de daha fazladır. Ortalama 27 bin lira net ücreti olan işçinin brüt ücreti aydan aya değişmekle birlikte ortalama olarak 36 bin TL’dir. 36 bin TL brüt ücreti olan işçinin ödediği gelir vergisi toplamı yılda 77 bin 700 TL, damga vergisi ise 3 bin 285 TL’dir. Dolayısıyla bu işçinin ödediği doğrudan gelir vergisi........

© Evrensel