TUĞRUL AKŞAR

EKO-SPOR

Fenerbahçe’nin Rangers’a elenmesiyle, ne Şampiyonlar Ligi’nde, ne Avrupa Ligi’nde, ne de Konferans Ligi’nde oynayan takımımız kalmadı.

Oysa, takımlarımız sezon başında ve ortasında ciddi maliyetlere katlanıp çok önemli transferler yapmış, önemli teknik kadroları iş başına getirmişlerdi. Şampiyonlar Ligi olmasa da, Avrupa Ligi’nde şampiyon olmayı hedefleyen kulüplerimiz vardı ama ne yazık ki, bırakın şampiyon olmayı, çeyrek finale çıkamadık. Nisan ayını görmeden Avrupa defterini kapatmak durumunda kaldık.

87 milyar TL harcama karşılığında Şampiyonlar Ligi’nde 1 galibiyet

Anadolu Ajansı’nın haberine göre1 2019-2025 arası Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor toplamda 376 futbolcu transfer ederek 26 teknik adamla çalıştı. Türk futbolunun dört büyük takımı bu süreçte transfere toplam 2,12 milyar Euro (26 Mart €/₺= 41TL güncel kur karşılığı) 86,9 milyar lira harcama yaptı. Ne var ki, yapılan bunca harcamaya karşın, kulüplerimiz Şampiyonlar Ligi’nde sadece bir galibiyet alabildiler.

Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor, UEFA Şampiyonlar Ligi’nde son 6 sezonda toplam 18 maça çıktılar fakat bu turnuvada sadece bir galibiyete ulaşabildiler.

Türk futbolunu ekonomik, finansal ve sportif olarak domine eden dört kulübün transferlerle harcadığı milyarlarca liranın sonunda beklenen başarıya ulaşamamaları, katlanılan astronomik maliyete karşın, bu işten bir fayda elde edilemediğini ortaya koyuyor. Harcanan 87 milyar TL karşılığında Şampiyonlar Ligi’nde sadece1 galibiyete ulaşılmış olması, çok pahalı rekabet ettiğimiz gerçeğini yüzümüze çarpıyor.

4 kulübün bonservis ve futbolcu/antrenör hak edişleri maliyeti, 2,12 milyar Euro’ya ulaştı2

Borsa İstanbul’da işlem göre dört kulübün Kamuyu Aydınlatma Platformuna (KAP) yaptıkları bildirimlere göre "dört büyükler" 2019-20 sezonundan 2024-25 sezonunun yarısına dek sadece bonservis ücretleri ve futbolcu-antrenör hak edişlerine toplamda 2,12 milyar Euro ödedi.

Bu dönemde kulüplerin oyuncu bonservisi ile oyuncu ve teknik kadrolara ödedikleri ve ödeyecekleri hak ediş maliyetleri toplamı Galatasaray’da 640,3 milyon Euro’ya, Fenerbahçe’de 621,5 milyon Euro’ya, Beşiktaş’ta 473,9 milyon Euro’ya ve Trabzonspor’da 389 milyon Euro’ya ulaştı.

Bu arada kulüplerin bu sezon (2024-25) kış transfer dönemindeki harcamaları ve sezonun ikinci 6 ayındaki futbolcu/antrenör ücretleri yıl sonu bilançolarıyla netleşecek.

Tablo:1) Dört Kulübün 2029/25 Arası Bonservis-Ücret Maliyetleri

Not: Bu sezon kış transfer döneminde alınan oyuncuların maliyeti ve sezonun ikinci yarısındaki hak edişler, tutarlara dahil değildir.

Yukarıdaki tabloya göre toplam 2.125 Milyon Euro’ya ulaşan maliyet harcamalarının (yükümlülükleri) kulüp bazında payına bakıldığında, toplam harcama maliyetlerinin/yükümlülüklerinin % 30’u Galatasaray’a ait iken, Fenerbahçe’nin bu harcamalar içindeki payı % 29, Beşiktaş’ın % 22 ve Trabzonspor’un da  olarak gerçekleştiği görülüyor.

376 oyuncu transferi, sonuç sıfır!

Türk futbolunun en yüksek harcama bütçesine sahip dört kulübün 2019-25 arası gerçekleştirdikleri 376 oyuncu transferine toplam 87 milyar TL harcama yapıldığını yukarıda sizlerle paylaşmıştım. Bu dönemde, Trabzonspor 105 futbolcuyla en fazla transfer gerçekleştiren ekip olurken, onu 100 oyuncu transferiyle Fenerbahçe izledi. Üçüncü sırada ise 92 oyuncu transferi ve rekor harcamayla Galatasaray bulunuyor. Ekonomik, finansal ve yönetsel kargaşa içinde yolunu bulmaya çalışan Beşiktaş ise 79 oyuncu transferiyle son sırada yer aldı. Bu sürecin bir başka özelliği ise, Beşiktaş’ın 2019/25 arası transferde en çok zarar eden kulüp olması. En pahalı transferleri gerçekleştirip bunlardan zarar eden bir kulüp Kara Kartal.3

Tablo:2) 2019/2025 Arası Dört Kulübün Transfer Tablosu

Yukarıdaki tabloya göre geçen altı sezonda dört kulüp sezon başına ortalama 62,3 oyuncu transferi gerçekleştirdi.

Dört kulüp sadece oyuncu transferinde değil, teknik adam konusunda da kaynaklarını etkin ve verimli kullanamadı.

Oyuncu transferindeki çılgınlık, kendisini teknik adam konusunda da gösterdi. Dört kulüp geçen altı sezonda 23’ü farklı toplam 26 antrenörle çalıştı ama sonuç değişmedi.4 Gömlek dğiştirir gibi teknik direktör değiştiren dört kulübe teknik direktör dayanmadı.

Şenol Güneş, Beşiktaş ve Trabzonspor’da 1’er kez görev alırken, Fenerbahçe İsmail Kartal’a, Trabzonspor da Abdullah Avcı’ya 2’şer kez emanet edildi.

Son 6 sezonda Beşiktaş ve Trabzonspor’da 8’er, Fenerbahçe’de 7 ve Galatasaray’da 3 teknik direktör görev yaptı.

Tablo: 3) Dört Kulübün 209/2025 Arası Çalıştığı Teknik Direktörlerin Tablosu5

Dört kulüpte çalışan 26 teknik direktörün ortalama takımı çalıştırma süresi ise 13,2 ay oldu. Bu ortalamayı Galatasaray yukarı çekti. Galatasaray’ın dışındaki diğer üç kulüpte 23 farklı, 26 teknik direktörün ortalama ömrü ise 287 gün (yaklaşık 9,5 ay) olarak gerçekleşti.

Yukarıdaki tabloya göre dört kulüp içinde en fazla teknik kadro değiştiren kulüpler 8 teknik adamla Beşiktaş ve Trabzonspor oldu. Beşiktaş ve Trabzonspor’da ortalama teknik kadro ömrü 273 gün (9 ay) olurken, Fenerbahçe’de 313 gün (10.5 ay) ve Galatasaray’da ise 730 gün (24 ay) olarak gerçekleşti.

2024/25 Avrupa sezonunu da hüsranla kapattık

Dört kulübün bu sezon Avrupa’nın önemli yıldız oyuncuları ve teknik kadrolarını Süper Lig’e kazandırmaları, 2024/25 Avrupa kupalarında beklentiyi yükselten yatırım harcamaları olmuştu. Öyle ki, Şampiyonlar Ligi olmasa bile Avrupa Ligi’nde finali, hatta şampiyonluğu düşler duruma gelmiştik. Ancak, zaman ilerledikçe hayallerimiz suya düştü.

Avrupa’da irtifa kaybeden ülke futbolu bu sezon yine Edirne’nin ötesinde iz bırakamadı. Avrupa ve Konferans Ligi’nde mücadele eden Türkiye ekipleri toplamda 36 maça çıktı. Bu karşılaşmalarda 11 galibiyet, 13 beraberlik ve 12 mağlubiyet yaşayan ülke temsilcileri yüzde 30’luk galibiyet oranı tutturdu.6

Jose Mourinho Fenerbahçe’yi Avrupa’da........

© Ekonomim