İklim değişikliği, gı­daların boyutunu bü­yütürken verimi, ka­liteyi, besin değerini düşürüyor, besin mad­delerinin sentezini ve depolanmasını azal­tıyor.

Nature Climate Change dergisinde ya­yımlanan bir çalışma, atmosferdeki CO₂ se­viyelerinin artmasının buğday, pirinç, baklagiller ve bazı tarım ürünlerinde protein, demir ve çinko oranlarını %3 ile  ara­sında düşürdüğünü ortaya koy­du. Marul, lahana, ıspanak gibi bitkiler de yüksek sıcaklıkta da­ha hızlı büyürken mineral, pro­tein, antioksidan oran değerleri düşüyor.

ABD’li komedyen Art Bu­chwald’ın dünyaya armağan et­tiği “shrinkflation” kavramı, pa­ketlerin küçülüp fiyatların ay­nı kalması anlamına geliyor. Komedyen 1969’da The Washin­gton Post’a yazdığı makalede ko­nuyu “paketlenmiş enflasyon” olarak açıklamış, kapitalizmin cin fikirli marketing maharetle­rini anlatmıştı.

Herhangi bir ürünün fiyatını artırmadan gramajında değişik­lik yapmak, enflasyona karşı bü­yüyen halk tepkisini önlemenin akıllıca yolu. Türkiye’de Mahfi Eğilmez hocamdan sıkça duydu­ğumuz kavramın yanında bir de “skimplasyon” var. O da, şirket­lerin sundukları servisin kalite­sini düşürdükleri durumu anlat­mak için kullanılıyor. Eğilmez hocanın “daha ne olsun ki” gön­dermesine ithafen hocam bir de “gıdalardaki azalan besin değe­ri kaynaklı gizli gıda enflasyo­nu” var diyerek nur topu gibi bir enflasyondan bahsetmek iste­rim. Nur topu dediğime bakma­yın gizli besinsizlik nur topu gibi doğacak bebekleri de risk altında bırakıyor. Ne olduğunu anlatır­sam Mahfi hocamın doğru kavra­mı bulacağına inanıyorum.

Mevzuyu daha açık anlatmak gerekirse, 50 yıl önce 100 gram domateste 3,8 gram protein, 1,2 gram lif vardı. Bugün aynı bü­yüklükteki bazı domatesler iklim kaynaklı nedenlerden ötürü sade­ce........

© Dünya