Son yıllarda dünyanın başına gelen pek çok ola­yın ekonomik çıktılarına da durup arada bir bakmak gerekiyor. Belki de pandemi ile başlayan, savaşlar ile süregelen dizginlenemez maliyetler, ticaret savaşları, gümrük vergilerinin arttırılması derken dünyanın, tarihte eşi benzeri görülmemiş bir borç yükünün altında inlediğini gözden kaçır­mamak gerekiyor.

Covid-19 salgınının tetikledi­ği devasa harcamalar, enflasyonla mücadele için artan faiz oranları ve jeopolitik istikrarsızlık; ül­kelerin kasalarını boşaltmakla kalmadı, gelecek nesillerin refahını da ipotek altına aldı. Birleşmiş Milletler’in son raporları ve küresel finans kuru­luşlarının verileri, bu devasa sarmalın boyutları­nı net bir şekilde ortaya koyuyor: Küresel toplam borç, 2024 itibarıyla 318 trilyon doların üzerinde ve zirvede. Bu rakam, dünya toplam GSYH’sinin yaklaşık 30’una denk geliyor. Diğer bir deyişle gerçekleşmeyen ticaret hacminin neredeyse 3,5 katı.

Ülkeler arası borçlar ise bu tablonun en çar­pıcı ve en tehlikeli boyutunu oluşturuyor. Tablo iki kutba ayrılıyor. Borç stoğunda lider olanlar ve borçluluk/GSYH oranında zirvedekiler. Dış borç stokunda açık ara liderliği, küresel ekono­minin merkezindeki ülkeler çekiyor. Şaşırdık mı, tabi ki hayır. Bu borcun büyük kısmı aslında güvenli liman olarak görülen kendi tahvillerin­den oluşsa da, rakamların büyüklüğü dahi nefes kesici.

İlk sırada ABD var. Dünyanın en büyük dış borcuna sahip. 2024 verilerine göre toplam dış borç stoku 18 trilyon doları aşıyor. Bazı kaynak­larda bu rakamın 30........

© Dünya