Big Brother, Big Data ve Tavşan Delikleri
1865 yılında yazılan “Alice Harikalar Diyarında” isimli romanda bir kız çocuğu, bir tavşan deliğinden ‘Harikalar Diyarı’na düşüyor ve orada sıra dışı olaylar yaşıyor.
Ben size bu yazımda, bu romandan uyarlanmayan fakat, bu romandaki tavşan deliği metaforunu kullanan RABBİT HOLE-TAVŞAN DELİĞİ isimli 8 bölümlük, gerilimi ve aksiyonu hiç düşmeyen bir diziden bahsetmek istiyorum.
İki yıl önce, konusu ilgimi çektiği için -bir araştırayım şunu- diyerek telefonumdan ekran fotoğrafı almışım. Almışım diyorum çünkü sonrasını hatırlamıyorum. Büyük bir olasılıkla internette araştırmaya başladığımda, çoğu zaman olduğu gibi karşıma çıkan başka tavşanların peşine düşerek başka tavşan deliklerine girip farklı farklı haberlere ve videolara dalmış olmalıyım.
Sizin de başınıza gelmiştir, araştırdığınız bir konudan, karşınıza çıkan başka bir habere, oradan bir reklam ya da bir video hatırlatması nedeni ile başka bir konuya ve veya konulara geçiş yapmışsınızdır. Hatta çoğu zaman başlangıç sebebinizi unutmuş bile olabilirsiniz. ‘Shorts’ dedikleri kısa videolardan sadece bir tanesi ile yetinen çok azdır. O kısa videoların ardı ardına onlarcasını izleyip “yahu ben ne yapıyordum buraya nereden gelmiştim, ne arıyordum” diyenler çoğunluktadır. Bu açıdan baktığınızda bir de Z kuşağının halini düşünün. Onlar için durum daha da vahim.
İşte bu şekilde insanları içine çekmesi “İnternetin Tavşan Deliği” olarak adlandırılıyor.
Geçen hafta eski resimlerden silmem gerekenleri belirlerken Rabbit Hole isimli Amerikan yapımı dizinin ekran resmi karşıma çıktı ve “vardır bunda bir hayır” diyerek diziyi izlemeye karar verdim. Ünlü oyuncuların yer aldığı, oldukça sürükleyici 8 bölümlük bu mini dizi, ona ayırdığım zamana değdi diyebilirim. Çünkü insanların internet ve sosyal medya ile nasıl manipüle edildiğini, Youtube, Facebook, Instagram ve X gibi platformlardan insanların bilgileri alınıp Büyük Veri-Big Data olarak tanzim edilerek bir algoritma oluşturulduktan sonra, insanlara istedikleri düşünceyi aşılayıp nasıl yönlendirdiklerini çok iyi anlatıyor.
Bir bölümde, ana karakterlerden biri Amerika’nın çıkarı için iç savaş ya da karışıklık çıkarttıkları ülkelerde bunu nasıl yaptıklarını açık açık ve gurur duyarak anlatıyor.
Konusu günümüzde........
© Dikgazete.com
