Haziran 2025’te Lahey’de toplanan NATO zirvesi sonuç bildirgesine göre, NATO ülkeleri savunma bütçelerini 2035 yılına kadar gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYH) yüzde 5’ine çıkaracak. Hâlen bu oran yüzde 2. Bu 2,5 katlık bu artış ABD Başkanı Donald Trump’ın talebi doğrultusunda yapılmış.

Bu askeri harcama artışına tek itiraz İspanya’dan geldi. İspanya’nın sosyalist Başbakanı Pedro Sanchez yüzde 5 hedefine bağlı kalmayacağını açıkladı. Sanchez askeri harcamaları artırmanın devletin emekli maaşları gibi sosyal harcamalarda kesintiye gitmesine yol açacağını savundu. Kısaca Sanchez, ‘emekliden kısıp NATO için harcayamam’ dedi. NATO tahminlerine göre İspanya, 2024 yılında GSYH’sinin yüzde 1,24’ünü, yani yaklaşık 17,2 milyar avro (19,8 milyar dolar) savunmaya harcadı ve böylece NATO içinde en düşük askeri harcama yapan ülke oldu.

Türkiye’nin savunma harcamaları halen NATO kriteri olan GSYH’nin yüzde 2’sinin üzerinde. Türkiye’nin 2025 yılı savunma harcamaları (iç güvenlik harcamaları hariç) 25 Milyar dolar (yaklaşık 1 trilyon lira) düzeyinde. Türkiye’den bu yeni artışa karşı bir itiraz gelmedi. Türkiye’nin yeni NATO hedefine uygun hareket etmesi durumunda GSYH’deki reel artışlar da dikkate alınacak olursa 2035 yılında savunma harcamasının 60-70 milyar dolara yükselmesi muhtemel.

Dahası 2024 bütçesinin yüzde 11,8’i ve GSYH’nin ise yüzde 2,9’u faiz ödemelerine gitti. 2024 yılının faiz ödemeleri tutarı 1 trilyon 270 milyar TL. Yıl ortası kur ile yaklaşık 39 milyar dolar. 2025 yılında Türkiye bütçesinden yaklaşık 75 milyar dolar askeri harcamalara ve faiz ödemelerine gitti.

NATO’nun askeri harcamaları GSYH’nin yüzde 5’ine yükseltme kararı Türkiye’de manidar bir zamana denk geldi. Kamu işçilerin, emeklilerin, memurların ve asgari ücretle çalışanların zam talebine karşı “kaynak yok”, “bütçe açık verir”, “ekonomiye yük olur” safsatalarının yeniden dillendirilmeye başlandığı günlerde NATO artışı gündeme geldi. Bir kez daha meselenin kaynak değil tercih olduğu ortaya çıktı. Trump’ın talebiyle askeri harcamaları GSYH’nin yüzde 5’ine yükseltilmesine itiraz etmeyenler ve cömert davrananlar sıra emekli aylıklarına ve memur maaşlarına ve kamu işçilerinin ücretlerine gelince pek cimriler.

Temmuz geldi, “kaynak yok” safsatası mevsimi geldi! Temmuz ayında emeklilerin, işçilerin ve memurların zam taleplerine karşı “kaynak yok” safsataları ileri sürülmeye başlanacak. Hatta daha ileri gidilecek ve emeklilerin bütçeye yük oldukları iddia edilecek. Bunların tümü gerçek dışı ve safsata! Kaynak var. Yoksa da devlet kaynak yaratır! Dahası emeklilere ayrılan kaynak azalıyor. Emeklilerin pastadaki payı küçülüyor.........

© Birgün