Trkeye sadakat meselesi, yzeysel bir dilcilik deildir, mill varolula ilgilidir. Milletler, madd baarlar, sze kattklar deer, kelimeye ykledikleri mn ve dile giydirdikleri estetikle ayakta kalrlar. Dilde ahenk kaybolursa, dnce seviyesi der; dnce slarsa, irade zayflar; irade kerse, millet zlr.

Burhanettin Kapusuzolu/ Yazar

Malumdur ki var oluun anahtar olan dil, bir iletiim arac, dnme tarz, kltr ve medeniyetin taycsdr. bu mnya denk den Trke dahi yalnz bir dil/lisan deil, binlerce yllk bir zihniyetin, dnme tarznn, inancn ve hayalin sz ve ses mimarsidir.

Trke, Trk milletinin ve hakim kltrnn hayata armaan ettii grkemli bir imparatorluk dilidir. Vaka tarihi kkl ve mehabetli olan bir milletin binlerle ylda sylenmeye devam eden ve edecek en uzun soluklu varlk destandr. Milleti bahtiyar olann devleti dahi payidardr. Dilin ve gnln salam kalmas, kelimelerin alar boyu diriliini korumasyla mmkn klnmaktadr. nk kelime haznesi zengin bir milletin dili, kendi ruh ikliminin en ince detayn ilendii erkn- harbiye haritasdr.

Byk milletler komplekssizdir, alr ve alrken kendi boyas ile tezyin ederek sahiplenir. Asrlar iinde ve byk bir corafyada srekli gelien ve yaylan devletlerimizin saadet zamanlarnda dilimiz de bir o kadar grkemli idi. Arap kltrnn merkezi olan Kahire'de sokaklarda Trke konuulduunun ahidi tarihtir, talihtir. Gl Memlk mimarisinin kalpghnda mimarlk abidelerine Trke kitabelerin konulduu halen vakadr.

Bugn Trke, sadeletirme adyla balayan, fakat aslnda bir tasfiye ve yoksullatrma ve yoksunlatrma sreciyle kar karyadr. Yahya Keml, Smiha Ayverdi, Ahmet Hamdi Tanpnar ve Nihad Smi Banarl gibi mtefekkir/dnr aydnlarn/mnevverlerin yrdkleri hakikatli yol hilafna bu mesele, edebiyatlar deil; eitimcileri, ilahiyatlar, iletiimcileri, felsefecileri, bilim insanlarn ve hatta sade vatanda da ilgilendiren bir mill hafza meselesi hline gelmitir.

Her sz h olurmu baht siyah olann

Edebiyat, slp ve anlam derinliinden azat edilmi bir "sadeletirme" hareketi, bir dil daralmas ve yaralanmas olmann tesinde, zamann ve insann paralanmasdr.

u tek rnek meseleyi tasvire kfidir:

Mustafa Keml Paa'nn mehur; "Hkimiyet bil-kaydu art milletindir!" szn ele alalm. Fazla eski bulunduu iin bu vecize sadeletirilerek daha dorusu arndrlarak; "Egemenlik kaytsz artsz milletindir!" ekline tahvil edilmi. Bu cmle madem ki sadeletirildi, kayt, art ve millet kelimeleri de Arapa olduu iin deitirilmeli ve; "Egemenlik n koulsuz ulusundur!" denmeli idi. "Hkimiyet kaytsz artsz milletindir!" eklinde ksmen sadeletirme yeterli idi aslnda.

Modern zamanlarn Trkiye'sinde yaanan kltrel krlmann dil zerindeki tesiri ar hasarldr. Dil, zamanla i ie gemi bir hfza tabakasdr. Gemiten koparlan bir dil, nesilleri ll eder. Szn estetii olmazsa millet zn kaybeder ve tarih sahnesindeki son sz sylemeye doru gider mazallah! Fakir bir dil, yazarlarn topuunu bile slatmayan s su bile deildir.

Trkenin titizlikle ilm ve estetik dzeyde korunmas gerekmektedir. Aksi takdirde dnce ve duyu derinlii yok olmakla imtihan olur. Bu........

© Açık Görüş