Devlet, altyapı yatırımlarında, özel sektörle yatırım, üretim ve dağıtım konusunda işbirliği yapar. Bu işbirlikleri içinde, yap işlet devret ve kamu özel işbirliği daha çok kullanılan iki yöntemdir. Türkiye ikinci yöntemi kullandı.

Yap-İşlet-Devret (YİD) (Build-Operate-Transfer (BOT)) modeli

Modelde; özel sektör kendi finansman kaynağını bulur. Projeyi gerçekleştirir. Bakım ve onarımını yapar. Devletin talep garantisi yoktur. Köprü, geçit ve yolları kullananlar parasını öder. Bütçeye yük getirmez. İhaleye uygun olarak belirli zaman işletir ve devlete devreder.

Yap-işlet devret modelinde, devletin yatırımın bakım ve yenileme işlerini iyi takip etmesi ve fiyat istismarını önleyici önlemeler alması gerekir.

Türkiye’de Göcek tüneli yap-işlet devret modeli için bir örnektir.

Kamu – özel işbirliği anlaşması

Kamu özel işbirliği anlaşmasının, yap işlet devret modelinden farkı altyapı projelerinde devletin özel sektörle riski paylaşması ve proje teminatı karşılığında yatırımın finansmanına kefil olması ve talep garantisi vermesidir.

Bu yolla yapılan yatırımların faydası,

1. Projenin devlete yap-işlet devret modelindeki süreden daha kısa sürede geri dönmesidir.

2. Eğer getirirse, özel sektörün yeni teknoloji getirmesi de bu yöntemin yararlı tarafıdır.

Buna karşılık dezavantajlar........

© Yeniçağ