Yunan-Fransız yönetmen, politik sinemanın ilk akla gelen isimlerinden Costa Gavras’ın 1982 yapımı efsanevi filmi Kayıp, açılışında gerçek bir hikâyeye dayandığını belirten bir açıklama notuyla başlıyor. Olayların belgelere dayandığı, ancak masumları ve filmi korumak için bazı isimlerin değiştirildiği özellikle vurgulanıyor. Bu ifade, yalnızca filmin merkeze aldığı karanlık ve baskıcı dönemin ruhunu yansıtmakla kalmıyor; aynı zamanda filmin yaratacağı etkinin sınırlarını da işaretliyor.

Kayıp, benzer deneyimleri yaşamış, filmin konusunu aldığı askeri darbelere tanıklık etmiş Türkiyeli izleyiciye oldukça tanıdık gelecek bir film. Darbeleri konu alan başka pek çok filmin aksine, bu film ne sol ve onun ideallerine ve mücadelesine dair, ne de doğrudan yalnızca işkence ve kötü muameleye. Film, Şili’deki darbede Amerika’nın ve onun kurumlarının rolüne bakıyor. Tüm bu toplumsal yıkımın ana kaynaklarından birini yakın plana alarak, ABD’nin sorumluluğunu dramatik biçimde göstererek özgün bir tercih yapıyor.

Kayıp, Sosyalist Salvador Allende hükümetine karşı faşist Pinochet’nin yaptığı 11 Eylül 1973 askeri darbesinin kanlı günlerinde Amerikalı gazeteci Charles Horman’ın ortadan kayboluşunu ve bu kayboluşun açığa çıkardığı sarsıcı gerçekleri anlatıyor.

Kuşatıcı bir felaket

Eşi Beth ile Santiago’da yaşayan, muhalif bir gazetede yazan Amerikalı Charles’ın, bir öğleden sonra ansızın kaybolmasının akabinde; komşuları onun askerler tarafından götürüldüğünü iddia eder. Charles’ın babası Ed (Jack Lemmon), oğlunu bulmak için Amerika’dan gelir; ancak ilk tepkisi, gelinini ve oğlunu düşünceleri ve idealleri yüzünden azarlamak olur. Ona göre oğlu Charles muhtemelen dikkat çekmek için bir yerlerde........

© Yeni Yaşam