Herhangi bir somut adım atmadan, bir nihai karar vermeden, bir hakkı yerine getirmek üzere harekete geçmeden evvel, olan biteni bir muhake-meden geçirmek elzem… Elzem ama; bunu yaparken, muhakeme kabiliye-timizin bir sınırı, bir bize göreliği olduğunu, bir şaşabilirlik ve yanılabilirlik potansiyeli taşıdığını da hatırda tutmak gerekiyor. Her muhakeme bizi doğru sonuca götürmeyebilir, hatta o muhakeme öncesindeki kanaatlerimiz sonrasından daha sağlıklı da olabilir. Muhakeme; neticede insanın zihinsel çapıyla, bilgi dağarcığıyla, kavrama kabiliyetiyle, o meseleye mesafesiyle ve başka birçok şeyle bağlı ve sınırlı bir gayretin meyvesi olarak şekilleniyor. Her zaman düşünceyi doğrudan saptıracak bir amil öne çıkabilir ve çıkabiliyor. Hal böyle olunca, muhakemeden vazgeçilemez elbette ama, muhakemenin kendisinin de daha esaslı şaşmaz bir muhakemeye muhtaç olduğunu bilmek, kabul etmek gerekiyor. Burada kritik nokta; insanın herhangi bir meselede düşünürken, kendi zayıflık ve noksanlıklarını mutlaka hesaba katmasının gerektiğidir. Aksi halde, hüküm verme süreci zaafa uğrayabilir, kişi doğruyu ararken yanlışa düşebilir.

Nasıl koruyacağız peki kendimizi yanılgıya düşmekten? Kendi sınırlı zihinsel kabiliyetlerimizi........

© Yeni Şafak