James Bond’un bazı bölümleri, gerçek MI6 ajanlarından ilham almış olabilir. Sean Connery’nin dalgıç elbisesinin altından çıkan smokiniyle maceraya devam etmesi gerçekten yaşanmış bir olay. MI6’nın Hollandalı ajanı Peter Tazelaar, Lahey’in Scheveningen bölgesinden denize çıkıp rıhtım gazinosunda eğlenceye karışmıştı. İstanbul İstasyonu da bir zamanlar İngiliz gizli servisinin en önemli üslerinden birisiydi. 1. Dünya Savaşı’nı takip eden yıllarda MI6’in kurucusu Manfield Smith Cumming yani filmlerde gördüğümüz ‘C’ imzasının asıl sahibi İstanbul’daki faaliyetlerini en iyi işleri arasında gösteriyordu.

7 Ocak 1909’da kurulan MI6 teşkilatının ilk gününde ilk ‘C’ olan Mansfield Cumming, günlüğüne “Ofise gittim ve orada yapacak bir şey bulamadım” diye not düşmüş. Ama daha sonraki günler ve yıllarda “kraliçenin hizmetinde” doldurulan pek çok sayfanın üzerinde “Türkiye’den sevgilerle” yazar. MI6 kuruluşundan hemen sonra İstanbul üzerinde yoğunlaşmaya başladı. Gizli servis fonlarını öncelikle imparatorlukta faaliyet gösteren İngiliz şirketlerine yatırdı. Bu yatırımı İngiltere’ye örtülü bir ticari fon sağlamak için kullandı.

1914’te C’nin emriyle İstanbul, Ege Denizi, Çanakkale Boğazı özel bir merkez oldu. Bu yılarda ajanlık faaliyetlerinin en büyük hedefi, Osmanlı İmparatorluğu’nu 1. Dünya Savaşı’na Almanlarla birlikte girmekten vazgeçirmekti. Belgeler gösteriyor ki, C, bunun için rüşvet dahil her yolun denenmesi talimatını vermişti. Osmanlı İmparatorluğu’na 4 milyon pounda kadar bir teklif planlanmıştı. Ancak tarih farklı seyretti, görüşme gerçekleşmeden İngilizlerin Dedeağaç’ı bombalamaya başlamasıyla bu plan suya düştü. Kayıtlı ajanlardan birisi demiryolu yapımında görevli bir mühendisti. C ona gerekli fonlarla idari ve lojistik desteği sağlamıştı. Bunun için ayrıca yurt dışında yaşayan bazı Osmanlı vatandaşlarından faydalanılmıştı. İngiliz arşivlerinde yer alan belgelere göre bu dönemde MI6, İmparatorluk dışında Cenevre ve Londra’da yaşayan Osmanlılardan da yararlanmıştı. C imzalı........

© Yeni Şafak